اصول و مبانی بازیگری

اصول و مبانی بازیگری در تئاتر اساسی‌ترین عناصری هستند که هر بازیگر باید به آن‌ها توجه کند. این اصول و مبانی به‌عنوان راهنمایی برای افرادی که پا به این عرصه می‌گذارند؛ بسیار اهمیت دارند. یکی از اصول مهم در بازیگری این است که درک کاملی از شخصیتی که بازی می‌کنید، داشته باشید و علاوه‌برآن آن‌قدر بر شخصیت اصلی خودتان واقف باشید تا در ارائه شخصیت‌های مختلف، حرکات منصوب به شخص خودتان را به شخص بازی متصل نکنید و شخصیت‌های گوناگونی که بازی می‌کنید، به‌صورت غیرارادی مشابه هم نشوند. بازیگر باید قادر باشد تا به طور کامل در نقش فردی که برعهده گرفته است، غرق شود و به‌جای آن شخصیت، احساسات، افکار و اعمال خود را به نمایش بگذارد. این اصل اساسی برای ارتباط عمیق‌تر بازیگر با نقشی که بازی می‌کند و همچنین برای اتصال مخاطب به داستان و شخصیت‌های تئاتر بسیار حیاتی است.

استدلا آدلر بازیگر آمریکایی که بسیاری از روش‌های بازیگری خود را به دیگر بازیگران آموزش داد، بر اهمیت تخیل، احساسات عمیق و برقراری ارتباط با شخصیت‌ها برای ایجاد یک اجرای مؤثر، تأکید داشت. در این نوشته ما به ده مورد از مبانی اساسی بازیگری می‌پردازیم که این موارد لازمه یک اجرای موفق هستند. برای آگاهی بیشتر و مطالعه مقالات تخصصی مرتبط لطفاً به کتگوری بازیگری تئاتر مراجعه نمایید.

1) آگاهی کامل به شرایط صحنه و نمایشنامه

اولین اصل از اصول بازیگری، آگاهی کامل از شرایط صحنه و نمایشنامه است. در بازیگری مجموعه‌ای از شرایط از جمله زمان، مکان، شرایط فرهنگی و...  وجود دارند و بازیگر باید بتواند با تمامی این شرایط به ایفای نقش بپردازد تا شخصیت موردنظر خود را با وجود تمامی شرایط ذکر شده، شکل دهد. یک بازیگر، سازنده اصلی نقشی است که بازی می‌کند؛ بنابراین شرایط اولیه موجود در صحنه، مقدمه‌ای برای ساخت عملکرد او برای ایجاد و ساخت شخصیت بازی است. او باید یاد بگیرید که چگونه نمایشنامه را ریزبه‌ریز بخواند و تمام حقایق، شرایط و رویدادهای مهم صحنه را در ذهن داشته باشد تا بتواند یک شخصیت سه‌بعدی مطابق با واقعیت بسازد.

2) شناخت و تجسم شخصیت در بازیگری

برای ساخت شخصیت‌های ظاهر شده در صحنه نمایش، باید بدانیم هر شخصیت دارای ویژگی‌ها، اهداف و سبک زندگی خاص خود است. در واقع این شخصیت‌ها از موارد مختلفی مانند خانواده، محل زندگی، زمان تولد و کودکی و دیگر موارد تأثیر می‌پذیرند. از دیگر اصول و مبانی بازیگری این است که یک بازیگر باید بتواند با دانستن این شرایط مربوط به نقشی که قرار است ایفا کند، درک عمیقی از این شخصیت پیدا کند و در واقع به آن شخص زندگی ببخشد. برای این کار ابتدا نیاز است تا با گذشته شخصیت آشنایی پیدا کند. یعنی بازیگر باید با پیچ‌وخم زندگی گذشته و حال شخصیت بازی آشنایی پیدا کند. در مرحله دوم باید اهداف و آرزوهای او را پیدا کند. چراکه همه آدم‌ها در زندگی اهداف و ارزوهایی داریم که صبح به صبح به امید دستیابی به آن‌ها بیدار می‌شویم و در این جا نیز شخص بازی اهدافی دارد که در می‌خواهد در پایان داستان به آن دست یابد و این تمنا سبب شکل‌گیری تمام آن رفتاری می‌شود که شخصیت در طول داستان ایفا می‌کند. پس شناسایی و شخصی‌سازی هدف نقش بازی بسیار او را از دیگر کاراکترهای موجود متمایز می‌کند و سوم این که بازیگر ویژگی‌های نقش بازی را درک کند. چراکه هر فرد ویژگی‌های خوب و بد برجستة شخصی دارد که باید در طول داستان رعایت شوند. 

3) زنده‌سازی شخصیت در بازیگری

می‌دانیم تمامی انسان‌ها در طول زندگی اهدافی دارند که برای رسیدن به آن‌ها در تکاپو هستند و این امر بخشی از ساختار ذاتی ما انسان‌هاست. از دیگر مبانی بازیگری این است که بازیگر باید بداند هر صحنه‌ای که بازی می‌کند در تقلا برای دستیابی به چه اهدافی است. بازیگر در طول داستان باید سعی کند این اهداف را به‌درستی جلوه دهد تا شخصیت جان پیدا کند.

4) موانع در بازیگری و اهمیت آن‌ها

از دیگر اصول بازیگری، شناخت موانع موجود بر سر راه شخص بازی است. شخص بازی در راه رسیدن به اهدافش، همیشه موانعی وجود دارند. در زندگی عادی نیز با این موانع آشنا هستیم. در داستان نیز این شخص بازی برای رسیدن به اهدافش به مشکلات و موانعی برمی‌خورد که بازیگر باید یاد بگیرد این موانع را شناسایی کند و بداند باتوجه‌به شخصیت شخص بازی چگونه با این موانع مقابله می‌کند و درگیر می‌شود.

5) شناخت احساسات غالب بر شخصیت بازی

احساسات غالب بر شخص بازی  باید شناخته شده باشند؛ چراکه این احساسات شخص بازی هستند که او را به سمت‌وسویی هدایت می‌کنند و سبب می‌شوند دست به اعمال و رفتار متناسب با خودش بزند پس شناختن این احساسات یکی از اصول بازیگری است.

6) صحنه‌ها در بازیگری و اهمیت آن‌ها

نمایشنامه‌ها به واحدهای کوچک‌تری به نام پرده و پرده‌ها به واحدهای کوچک‌تری به نام صحنه‌ها تقسیم می‌شوند. این صحنه‌ها هستند که پر از واحدهای کوچک و کوچک‌تر هستند که از اصول و مبانی بازیگری این است که بازیگر باید ریزبه‌ریز این واحدها را شناسایی کند تا بتواند متناسب با نقش بازی در هرکدام از این لحظه‌ها رفتاری متناسب داشته باشد.

7) استفاده از تخیل و جادوی واقعیت‌پذیری در بازیگری

تابه‌حال دقت کرده‌اید بعضی از کارها آن‌قدر عمیق می‌شوند که انگار از درون ما نشئت‌گرفته‌اند. در خصوص بازیگری نیز  اینکه کار ما از لحاظ فکری ما را درگیر می‌کند، تنها زمانی مؤثر است که از طریق ناخودآگاهمان و نه ذهن‌آگاهانه ما در دسترسمان قرار گیرد. مثلاً اگر شما از تخیل و یادآوری خاطرات و عواطف متناسب با شخصیت بازی را به کار بگیرید می‌توانید بازی واقع‌گرایانه‌تری به عرصه اجرا بگذارید.

8) ارتباط برقرارکردن با دیگر افراد مرتبط با شخصیت بازیگر

ارتباطات در زندگی نه‌تنها نقش مهمی در احساس کلی زندگی ما دارند، بلکه بر رفتارمان نیز تأثیر زیادی می‌گذارند. از دیگر اصول و مبانی بازیگری این است که شما به‌عنوان یک بازیگر باید بدانید با دیگر افرادی که در زندگی شخصی بازی حضور دارند؛ چگونه رفتار کنید. این ارتباط مؤثر کمک می‌کند تا از انگیزه و چگونگی تعامل و واکنش شخصیت بازی را بهتر درک کنید.

9) آشنایی با تاکتیک‌ها و راهبرد شخصیت بازیگر

تاکتیک‌ها در واقع همان راهبردها یا روش‌هایی هستند که شخصیت‌ها در یک صحنه از نمایشنامه یا فیلم برای دستیابی به اهداف خود استفاده می‌کنند. این تاکتیک‌ها شامل مهارت‌هایی است که شخص بازی به کار می‌برد تا به اهداف خود دست یابد و موانع را از بین ببرد. آشنایی با این تاکتیک‌ها علاوه بر این که یکی از اصول بازیگری است؛ یک گام روبه‌جلو برای درک شخصیت شخص بازی است تا بازیگر بتواند به‌خوبی آن را اجرا کند.

10) کنارگذاشتن کنترل و عملکرد نتیجه‌گرا

در نهایت وقتی نمایش پا به عرصه اجرا می‌گذارد؛ یکی از کارهایی که بازیگر باید انجام دهد این است که به‌خوبی در نقش بازی برود و کاملاً خود را رها کند و دائماً بر تک‌تک رفتارهایش کنترل نداشته باشد. این‌گونه با تکرار بسیار شخص بازی در زندگی روزمره‌اش می‌تواند به‌خوبی در نقش خود فروبرود و بهترین خود باشد.

دوره تخصصی بازیگری

ثبت نام "دوره تخصصی بازیگری" توسط مجموعه فرواک هنر آغاز شد. این دوره ها در سه سطح مقدماتی، پیشرفته و حرفه ای در قالب 12 جلسه با آموزش اساتید مجرب از جمله حسن معجونی، محمد‌هادی عطایی و... برگزار می شوند. دانشجویان گرامی پس از قبولی در آزمون پایانی، مدرک کتبی معتبر اخذ خواهند کرد که با اخذ این گواهی از مجموعه فرواک هنر، شانس حضور در پروژه های اختصاصی این مجموعه و همچنین پروژه های مختلف سینمایی را خواهند داشت. جهت آگاهی بیشتر از دوره ها بر روی مشاهده دوره کلیک کنید.

مشاهده دوره

سخن آخر

بازیگر باید قادر باشد تا احساسات متفاوتی از شادی، غم، عشق، هیجان و ترس را به طور متناسب با موقعیت‌های مختلف نمایش دهد. این توانایی در ایجاد و انتقال احساسات متنوع، به بازیگر امکان می‌دهد تا بازی خود را زنده و جذاب نگه دارد و تأثیرگذاری عمیق‌تری بر روی تجربه تماشاگران داشته باشد. در این نوشته از مجله فرواک به توضیح ده مورد از اصول بازیگری پرداختیم که به طور سلسله‌وار به هم مرتبط هستند و می‌توانند راهنمای جامعی برای بازیگرانی باشد که تازه ‌پا به این عرصه گذاشته‌اند.