برای پرداختن به موضوع زبان بدن در بازیگری، ابتدا نیاز داریم بدانیم زبان بدن چیست؟ زبان بدن درواقع یکی از عناصر مهم ارتباط بی کلام ااست که تاثیر بسیار زیادی در انتقال احساسات و مفاهیم کلام شما به طرف مقابل دارد. آلن پیز نویسنده معروف در کتاب زبان بدن اذعان دارد که : بیشک ارتباطات غیر کلامی، به خصوص زبان بدن تاثیر بسیار ویژهای در ارتباطات امروز زندگی شخصی و کاری هر انسانی دارد چراکه طبق آمار 93% عوامل اثرگذار در ارتباطات امروز به ارتباطات غیر کلامی شما باز میگردد و تاکید دارد که در واقع مهم نیست شما چه می گویید؟ مهم این است که چگونه بیان می کنید. برای آگاهی بیشتر و مطالعه مقالات تخصصی مرتبط لطفاً به کتگوری بازیگری تئاتر مراجعه نمایید.
باتوجه به اینکه بازیگری، هنری است که بیش از گوش ها، بر چشمان مخاطب اثر می گذارد زبان بدن از عناصر اصلی یک اجرای موفق است. در واقع شما اگر گوینده یا دوبلور باشید نیاز به رعایت اصول زبان بدن ندارید. اما به عنوان یک بازیگر وقتی جلوی دوربین قرار میگیرد باید بدانید چگونه از زبان بدن استفاده کنید و چگونه نکات مربوط به این مهارت را یاد بگیرید چرا که زبان بدن در بازیگری یکی از مهارتهای اساسی و حیاتی است که بازیگران باید در آن تمرین داشته باشند
استفاده از زبان بدن برای بازیگران کار سادهای نیست.در واقع همه افراد از کودکی تا به امروز تحت تاثیر محیط و فرهنگ و تربیت خانوادگی دارای قالب های شکب گرفته ای برای شخصیت خودشان هستند که شکستن این قالب ها کار بسیار دشواری است. اما لازمه هر تغییر ابتدا اگاهی از آن ضعف یا چیزی است که می خواهیم تغییرش دهیم. به عنوان مثال یک بازیگر مهم ترین کای که باید انجام دهد این است که آن دسته از وضعیتهای بدنی که در خودش تثبیت شده را بشناسند و در صورت نیاز از آن وضعیت های بدنی و حرکات در نقش مورد نظر خود استفاده کند. همانطور که گفتیم زبان بدن در واقع به شیوههایی اشاره دارد که بازیگران از طریق حرکات، انتقال و ایجاد احساسات و ارتباط غیرکلامی با تماشاگران، پیامهایی را به آن ها انتقال میدهند. برای دستیابی به این هدف، بازیگر باید هدف نویسنده از نگارش این جمله و دیالوگ را بداند و متوجه بشود که نویسنده و کارگردان خواستار چه نوع احساسی در گفتن و بازی این دیالوگ هستند؟ به این صورت است که با آگاهی از شخصیت خودش و شخصیتی که بازی می کند، می تواند به تلفیق این دو شخصیت برای به صحنه اوردن شخصیتی واقعی بپردازد.
ممکن است آدمها باورهای خود را به واسطهی حرفهایشان مخفی کنند، اما خواه ناخواه زبان بدن آنها را لو میدهد. به گفته آلن پیز و باربارا پیز، زبان بدن آن چه در ذهن شماست را لو می دهد. پس باید با دقت در استفاده از اعضای بدن خود برای انتقال مفاهیم احساسات، نهایت تلاش را بکنیم.
وضعیت بدن در واقع مهم ترین راه انتقال مفهوم بازیگری است. وضعیت بدن در بازیگری به مجموعه حرکات، ژستها و نحوه قرارگیری بدن بازیگر در صحنه اشاره دارد که برای انتقال پیامها و احساسات به مخاطب استفاده میشود. این وضعیت شامل جزئیات مهمی مانند نحوه ایستادن، نشستن، راه رفتن، حرکات دست و صورت، و حتی تنش یا آرامش عضلات است. بازیگران با استفاده از وضعیت بدن میتوانند بدون نیاز به کلام، احساساتی مانند عشق، نفرت، ناامیدی، ترس یا خوشحالی را به شکلی قدرتمند منتقل کنند. به عنوان مثال، برای نشان دادن یک شخصیت مضطرب از حرکات سریع و نامنظم دستها و پاها و تنش در عضلات کمک می گیریم، در حالی که یک شخصیت آرام و مطمئن را با حرکات آهسته و ملایم و وضعیت بدنی استوار به نمایش می گذاریم.
بازیگران برای تسلط بر وضعیت بدن نیاز به تمرینات فیزیکی مداوم دارند، تا بدن خود را به خوبی بشناسند و بتوانند آن را به راحتی در اختیار بازی قرار دهند. این تمرینات میتواند شامل یوگا، رقص، تمرینات تنفسی و حرکات تئاتری باشد. نهایتاً، وضعیت بدن یکی از ابزارهای اصلی بازیگر برای خلق شخصیت و ایجاد ارتباط عمیقتر با تماشاگران است.
چشمها در بازیگری به عنوان یکی از قویترین ابزارهای ارتباط غیرکلامی، نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. بازیگر میتواند از طریق نگاهش، احساسات پیچیدهای مانند عشق، ترس، نفرت، شادی، غم و شک را به شکلی مؤثر به مخاطب منتقل کند. چشمها قادرند با نگاه مستقیم، ارتباطی صمیمی یا تهدیدآمیز ایجاد کنند.
در واقع مردمک چشم می تواند احساسات را از طریق تغییرات کوچک در حالت خود به نمایش بگذارد. به همین دلیل، تسلط بر حرکات و نگاههای چشم برای بازیگران ضروری است تا بتوانند با نگاههای خود بخشهایی از داستان و تجربه شخصیت را بدون نیاز به کلام بیان کنند.
یکی دیگر از راهکارهای مهم در استفاده از چشمها، حفظ ارتباط چشمی و ندزدیدن چشم از طرف مقابل است. این کار منظور شما را بهخوبی به بازیگر مقابلتان منتقل میکند و انتقال احساسات از طریق شخص مقابل به شما و از شما به او می تواند شرایط احساسی و جوی صحنه را به خوبی حفظ و نمایان کند.
دستها در زبان بدن در بازیگری، نقش حیاتی دارند و به بیان احساسات، وضعیت روانی و شخصیت فرد کمک میکنند. حرکات و حالتهای مختلف دست ها میتوانند پیامهای متنوعی را منتقل کنند؛ مثلاً دستهای باز و آرام نشاندهنده راحتی و اعتماد به نفس است، در حالی که دستهای مشت کرده و فشرده نشاندهنده تنش یا خشم است. دستها میتوانند احساسات کلامی را تقویت کرده، تعاملات و روابط بین شخصیتها را توضیح دهند و بخشی از ویژگیهای شخصیتی فرد را نشان دهند. فردی را تصور کنید که دستهایش را در جیب میگذارد این طور استفاده از دست ها با این وضعیت بدن، نشاندهنده خجالت است. بنابراین، بازیگران باید کنترل و استفاده مؤثر از دستهای خود را بیاموزند تا از این ابزار قدرتمند برای انتقال پیامها و احساسات بهره ببرند.
آرنجها در زبان بدن بازیگری نقش مهمی دارند، زیرا نحوه قرارگیری و حرکت آنها میتواند به طور قابل توجهی بر بیان احساسات و حالتهای روانی تأثیر بگذارد. زمانی که آرنجها به بدن نزدیک هستند و زاویهای بسته دارند، ممکن است نشاندهنده حالت دفاعی، خجالت یا ناراحتی باشد. در مقابل، آرنجهای باز و فاصلهدار میتوانند نشانهای از اعتماد به نفس، راحتی و تسلط بر فضا باشند. حرکت و زاویهگیری آرنجها همچنین میتواند تنش یا آرامش را در بدن نشان دهد؛ آرنجهای محکم و زاویهدار میتوانند تنش و استرس را منتقل کنند، در حالی که آرنجهای شل و آرام احساس راحتی و آرامش را القا میکنند. به این ترتیب، بازیگران میتوانند با توجه به وضعیت و حرکت آرنجهای خود، به تجسم دقیقتر و واقعیتر شخصیتها کمک کنند و پیامهای غیرکلامی قویتری به مخاطب منتقل کنند.
پاها در زبان بدن بازیگری نقش مهمی دارند و میتوانند اطلاعات زیادی درباره وضعیت روانی و احساسات شخصیت به مخاطب منتقل کنند. نحوه قرارگیری و حرکت پاها میتواند نشاندهنده اعتماد به نفس، اضطراب، آرامش یا تنش باشد. به عنوان مثال، پاهای محکم و استوار که به خوبی روی زمین قرار گرفتهاند، نشانهای از اعتماد به نفس و ثبات هستند، در حالی که پاهای لرزان یا نامتعادل میتوانند عدم اطمینان یا اضطراب را نشان دهند. همچنین، جهتگیری پاها میتواند توجه و علاقه شخصیت به یک موضوع یا فرد خاص را نشان دهد؛ پاهای متمایل به سمت کسی میتواند نشانه علاقه یا توجه باشد، در حالی که پاهای متمایل به سمت بیرون میتواند تمایل به خروج از وضعیت یا نارضایتی را نشان دهد. حرکت پاها مانند قدم زدن سریع و عصبی یا ایستادن ثابت و آرام نیز میتواند بیانگر حالتهای مختلف روانی و احساسی باشد. به همین دلیل، بازیگران باید به حرکات و وضعیت پاهای خود توجه ویژهای داشته باشند تا بتوانند پیامها و احساسات شخصیت را به درستی منتقل کنند.
ثبت نام "دوره تخصصی بازیگری" توسط مجموعه فرواک هنر آغاز شد. این دوره ها در سه سطح مقدماتی، پیشرفته و حرفه ای در قالب 12 جلسه با آموزش اساتید مجرب از جمله حسن معجونی، محمدهادی عطایی و... برگزار می شوند. دانشجویان گرامی پس از قبولی در آزمون پایانی، مدرک کتبی معتبر اخذ خواهند کرد که با اخذ این گواهی از مجموعه فرواک هنر، شانس حضور در پروژه های اختصاصی این مجموعه و همچنین پروژه های مختلف سینمایی را خواهند داشت. جهت آگاهی بیشتر از دوره ها بر روی مشاهده دوره کلیک کنید.
سخن آخر
در انتها لازم به ذکر است که برای استفاده از زبان بدن در بازیگری، ترس خود را کنار بگذارید و از اغراق بیش از حد بپرهیزید چراکه نتیجه .معکوس به دنبال دارد. و در آخر برای استفاده درست از بدن خود، از شرایط جوی فضایی که در آن به ایفای نقش می پردازید، اگاه باشید. اتمسفر حاکم بر فضا، اطلاعات جامعی را برای چگونگی استفاده از بدنتان در اختیار شما قرار می دهد. در انتها برای آشنایی بیشتر با زبان بدن در بازیگری می توانید به سایر مقالات در این زمینه به مجله فرواک مراجعه کنید.