قبل از هر چیز بهتر است بدانیم وقتی از تهیه و تولید صحبت می‌شود، دقیقا به کدام گروه، در روند تولید اثر اشاره می‌کنیم و وظیفه اصلی آنها چیست؟ به صورت کلی، این گروه، از مرحله پیش تولید تا پس تولید در راستای آماده سازی و ایجاد اثر فعالیت می‌کنند.
مرحله پیش تولید: انتخاب متن، عوامل، برآورد هزینه، تهیه امکانات
مرحله تولید: تمرین و اجرای نمایش
پس تولید: بازاریابی و تبلیغات نمایش
گروه تهیه و تولید، فعالیتی گسترده دارند که در آن با کارهای بسیار مختلفی در ارتباط هستند. تصمیم‌گیری‌های اصلی و تقسیم وظایف، به عهده آنها است؛ این گروه باید بتوانند به بهترین شکل ممکن بودجه و منابع مالی را در بخش‌های مختلف تولیدی و اجرایی پخش کنند. همچنین اطلاعات زیادی در تمامی حوزه‌های هنری مربوط به تئاتر نیاز دارند. زیرا بقیه تیم زیر نظر گروه تهیه و تولید فعالیت می‌کنند و باید نیازها و خواسته هایشان فراهم شود. تکنیک، خلاقیت، دانش و مدیریت در زمینه‌های هنری و تدارکاتی لازمه اصلی فعالیت آنها است.
در آخر، می‌توان نتیجه گرفت عرصه تهیه و تولید، فعالیتی هیجان انگیز و سخت در دنیای هنری به شمار می‌رود که در کتگوری تئاتر مجله فرواک به صورت جامع و کامل به آن پرداخته‌ایم.
آشنایی با تهیه کنندگی تئاتر
تهیه‌کننده در تئاتر، مسئول همه مراحل تولید نمایش، از انتخاب متن و عوامل تا تأمین بودجه و تبلیغات است. باید دانش و تجربه کافی در زمینه تئاتر داشته باشد و تصمیمات درستی در‌مورد تولید نمایش بگیرد. این دانش و تجربه می‌تواند از طریق تحصیلات آکادمیک (دانشگاهی یا آموزشگاهی)، تجربه عملی یا ترکیبی از این دو به دست آید .
مهارت‌های مدیریتی تهیه‌کننده: یک تهیه‌کننده حرفه‌ای، باید بتواند تمام عوامل تولید نمایش را به درستی مدیریت کند. این مهارت‌ها شامل مهارت‌های برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری و حل مسئله است. همچنین برای همکاری موثر با تمامی دست‌اندر‌کاران نمایش باید توانایی کار تیمی برای مذاکره و حل تعارض داشته باشد.
تهیه‌کننده در مرحله اول باید نمایشنامه را تأیید کند. رایج‌ترین کار پس از بررسی نمایشنامه، انتخاب عوامل است. به صورت اصولی، انتخاب عوامل توسط گروه تهیه‌کنندگی انجام می‌شود. البته، در پروژه‌های مختلف هنری، ممکن است کارگردان یا نویسنده، عوامل دیگر حتی تهیه‌کننده را انتخاب کنند.
وظایف تهیه‌کننده به صورت خلاصه:
انتخاب نمایشنامهانتخاب عواملبودجه بندی برای ساخت نمایشنامه و فعالیت‌های مالی پروژههدایت نمایشنامه در مسیر درستجذب سرمایه برای تسهیل یافتن کار‌هامدیریت مناسب در روند تولیدبازاریابی و پخشاطمینان حاصل کردن از موفقیت پروژه
معرفی اصول تبلیغات و جذب سرمایه درتهیه و تولید تئاتر
بی‌شک تبلیغات و جذب سرمایه یکی از مهم‌ترین بخش‌های تئاتر به‌شمار می‌رود. چراکه تولید یک نمایش فرایندی بسیار پرهزینه است. به صورت معمول از این هزینه‌ها می‌توان به تأمین دستمزد عوامل، اجاره سالن، تهیه تجهیزات و... اشاره کرد. جذب سرمایه برای تمام مخارج، یکی از چالش‌های اصلی تهیه‌کنندگان تئاتر است. در ادامه به صورت کلی به چند روش اصلی برای جذب سرمایه و نحوه تبادل دنیای هنر و تجارت می‌پردازیم.
در روش اصولی، اولین قدم برای جذب سرمایه تئاتر، تهیه طرح تجاری است. در این مرحله گروه تهیه و تولید، با طرح کلی از نمایش(طرح تجاری) به اسپانسر مورد نظر مراجعه می‌کنند.
طرح تجاری آنها باید شامل اطلاعات کاملی در مورد نمایش، موضوع، داستان، بازیگران، کارگردان و بودجه مورد نیاز، باشد. این طرح باید به گونه‌ای تهیه شود که سرمایه‌گذاران را متقاعد کند که سرمایه‌گذاری در این نمایش، برایشان سودآور است. بدیهی است که ارتباط موثر با سرمایه‌گذاران، نقش مهمی در جذب سرمایه و متقاعد کردن آنها برای سرمایه‌گذاری دارد. اسپانسر شما باید از بازگشت سرمایه خود، اطمینان حاصل کند. همچنین تهیه‌کننده می‌تواند با ارائه تضمین‌های مالی، این اطمینان را به سرمایه‌گذار بدهد.
روش‌های جذب سرمایه برای تئاتر
- سرمایه‌گذاری خصوصی: سرمایه‌گذاری خصوصی، یکی از روش‌های جذب سرمایه برای تئاتر است. در این روش، یک یا چند سرمایه‌گذار خصوصی، منابع مالی لازم برای تولید نمایش را تأمین می‌کنند.
- کمک‌های دولتی: در برخی از کشورها، دولت، بودجه مشخصی را به حمایت از هنرهای نمایشی، اختصاص می‌دهد. که در این صورت تهیه‌کننده می‌تواند با ارائه طرح تجاری نمایش به دولت، درخواست کمک‌های دولتی کند.
- حمایت مالی از طرف مخاطبان: مخاطبان می‌توانند با پیش‌خرید بلیط نمایش، به تأمین منابع مالی لازم برای تولید نمایش کمک کنند. تهیه‌کننده می‌تواند با ایجاد صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی، از مخاطبان درخواست حمایت مالی کند. در این صفحه، تهیه‌کننده اطلاعات کاملی در مورد نمایش، مانند خلاصه‌ی داستان، بازیگران، کارگردان و بودجه مورد نیاز، ارائه می‌کند.
اصول تبلیغات در تئاتر
تبلیغات تئاتر، فرآیندی است که برای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مخاطبان از یک نمایش انجام می‌شود. این تبلیغات، به گونه‌ای طراحی می‌شود که بتواند مخاطبان را جذب کند و آنها را متقاعد به تماشای نمایش کند. در ادامه به چند ویژگی اصلی تبلیغات می‌پردازیم.
- هدفمند بودن: تبلیغات باید هدفمند باشد. برای تعیین مخاطبان هدف، ابتدا باید به عواملی مانند سن، جنسیت، علایق و سبک زندگی آنها توجه کنیم. سپس با بررسی این عوامل، دقیقاً برای جذب همان مخاطب خاص، شروع به طراحی تبلیغات می‌کنیم.
- خلاقیت: تبلیغات باید خلاقانه باشد و بتواند توجه مخاطبان را به خود جلب کند. شما می‌توانید از تصاویر و متن‌های جذاب و گیرا استفاده کنید و از روش‌های تبلیغاتی نوآورانه بهره ببرید. برای مثال می‌توان به تبلیغات گسترده تئاتر همیلتون اشاره کرد. بازیگران و عوامل در روزهای مختلف و به صورت اتفاقی در مکان‌های گوناگون شهر، برخی از قسمت‌های این تئاتر را اجرا کردند. آنها علاوه بر آشنایی و خبررسانی به عموم مردم، مخاطبان را به دیدن ادامه نمایش و خرید بلیط نیز ترغیب کردند.
- تمرکز بر نقاط قوت نمایش: این ویژگی تبلیغاتی به مسئله مهمی در جذب مخاطب می‌پردازد. درواقع تبلیغات شما باید حتماً با تمرکز بر نقاط قوت نمایشتان صورت بگیرد. اگر نقطه قوت کارتان، داستان و متن نمایشنامه است، می‌توانید در تیزر یا پوستر اشاره مشخصی به آن کنید.
- بسامد بالا: بسامد بالا در اینجا به همان اجرای تبلیغات در زمان‌های مناسب، در مکان‌های پرتردد و با تکرار زیاد اشاره دارد.
حقه های تبلیغاتی
حقه‌های تبلیغاتی در تئاتر، روش‌هایی هستند که برای جلب توجه مخاطبان و ترغیب آنها به تماشای یک نمایش استفاده می‌شوند. این حقه‌ها ممکن است صادقانه یا غیرصادقانه باشند.
حقه‌های تبلیغاتی صادقانه: در این روش، از اطلاعات واقعی برای تحت تآثیر قرار دادن مخاطبان استفاده می‌شود. برای مثال: استفاده از بازیگران شناخته شده، یکی از مؤثرترین راه‌ها، برای جلب توجه مخاطبان است.
حقه‌های تبلیغاتی غیرصادقانه (تیتر‌های زرد): این دسته از حقه‌های تبلیغاتی، اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده در مورد نمایش ارائه می‌دهند که معمولاً با هدف فریب مخاطبان و ترغیب آنها برای تماشای نمایش، استفاده می‌شوند. برای مثال: ادعای استقبال عمومی نمایش، می‌تواند مخاطبان را به تماشای نمایش ترغیب کند.
بررسی مدیریت تهیه و تولید در تئاتر:
یکی از اشخاص مهم در تیم تهیه و تولید، مدیرتولید است. مدیریت تولید، مناسب شخصی است که بتواند در برابر مشکلات پیش آمده خلاقیت داشته، با ایده‌پردازی از بروز هزینه‌های اضافی جلوگیری کرده و قادر به برنامه‌ریزی‌های دقیق مالی و زمانی باشد. مدیرتولید، عوامل مورد نظر تهیه‌کننده برای تئاتر را جمع‌‌آوری می‌کند؛ پس باید اجتماعی بوده و با افراد زیادی در حوزه فعالیت خود آشنا باشد. در واقع، مدیرتولید باید بیشترین میزان ارتباطات در میان همه عوامل را داشته باشد. به صورت خلاصه، مدیرتولید مشکلات را به سرعت و با خلاقیت حل می‌کند. همچنین به صورت پیوسته سعی در مدیریت و کاهش مخارج و استفاده بهینه از بودجه را دارد. مدیریت‌تولید نیاز به دانش نسبی در حوزه هنری و فنی دارد. تمام هماهنگی‌ها و فعالیت‌های این شخص، در صورت نبود اطلاعات کافی و درست به مشکل می‌خورد؛ برای مثال اگر مدیرتولید با مخارج حقیقی طراحی‌صحنه و لباس آشنا نباشد، نمی‌تواند تقسیم بودجه را به شیوه‌ای صحیح انجام دهد. درواقع می‌توان گفت مدیرتولید در پروژه پلی میان دنیای هنری و دنیای تجارت است.
نکته هیجان‌انگیز درباره مدیریت‌تولید، تنوع کاری است. شما می‌توانید مطمئن باشید که کار برایتان خسته کننده نمی‌شود."راس استنبرگ" (مدیر تولید آمریکایی) با تأکید بر این امر می‌گوید: روزی برای یکی از صحنه‌های تئاتر به نویسندگی "سم شپرد" نیاز به اسبی مرده بر صحنه داشتیم که باید در قسمتی از اجرا به یک دریچه می‌افتاد. بنابراین پس از صحبت‌های زیاد با عوامل طراحی و اجرا، ماکت تاکسیدرمی اسبی را تهیه کردیم و برای پوست تنش از پتوی پشمی استفاده کردیم. باید موتور حرکتی در شکم اسب کارگذاشته می‌شد تا بتواند حرکت کند. ساعت‌ها طول کشید تا اسب، برای پرده نمایشی ما، ظاهری واقع بینانه پیدا کند. اگر دنبال چالش‌های جدید روزانه هستید، شاید مدیریت تولید شغلی مناسب شما باشد.
اهمیت برنامه ریزی در تهیه و تولید تئاتر
برنامه‌ریزی در تئاتر فرآیندی است که به منظور آماده‌سازی و اجرای یک نمایش انجام می‌شود. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که باید به طور دقیق و منظم انجام شوند تا یک نمایش با کیفیت بالا و در زمان تعیین شده، اجرا شود.
برنامه‌ریزی دقیق و منظم در تئاتر نقش مهمی در موفقیت یک نمایش دارد. با برنامه‌ریزی مناسب، کارگردان می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند. برنامه‌ریزی در تئاتر فعالیتی است که اصولاً باید به صورت مستقل انجام شود. با این حال، در ایران و در خیلی از پروژه‌ها، دستیار کارگردان، کار برنامه‌ریزی را به عهده می‌گیرد. وظیفه او برنامه‌ریزی برای تمام مراحل تولید یک نمایش است؛ این مراحل شامل انتخاب متن، انتخاب عوامل، برآورد هزینه، تهیه امکانات، تمرین و اطلاع رسانی به مخاطبان می‌شود.
حرف آخر
گروه تهیه و تولید از مهم‌ترین عوامل در هر پروژه به شمار می‌روند. این تیم از افراد متخصص در حوزه‌های گوناگون تشکیل می‌شود. از مدیر تولید تا برنامه‌ریز، همه در راستای هماهنگی و اجرای یک نمایش اصولی تلاش می‌کنند. درواقع گروه تهیه و تولید با حفظ اهداف، برقراری ارتباط مؤثر با دست‌اندر‌کاران و حل سریع مشکلات، مصرف زمان و بودجه را به حداقل می‌رساند. در اینجا ما قصد داشتیم تا به صورت کلی به این رشته در هنر تئاتر بپردازیم. اگر به دنیای بازاریابی و هنر علاقه‌دارید، شاید تهیه و تولید بهترین گزینه باشد؛ زیرا همان‌قدر که در این کار با سرمایه‌گذاران و منابع مالی در ارتباط هستید، باید با کارگردان‌ها، بازیگران، نویسندگان، طراحان صحنه و نور، چهره‌پردازان و...نیز آشنا باشید. در پایان، خوب است اشاره کنیم که در تئاتر و سینما، صاحب نهایی هر اثر هنری، تهیه‌کننده است و می‌توان گفت اگر کارگردان و تهیه‌کننده به تعامل و اشتراک نظر مناسبی نرسند، پروژه هنری نیز به جایی نخواهد رسید. برای مطالعه بیشتر در این حوزه می‌توانید به مقالات مجله فرواک در رابطه با تهیه‌وتولید تئاتر و سینما مراجعه کنید.
