گروه کارگردانی سینما

در تولید یک فیلم، گروهی از عوامل مانند گروه کارگرانی مستقیماً توسط کارگردان انتخاب می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید تمام مراحل تولید یک فیلم زیر نظر کارگردان قرار دارد و  به همین جهت تمام عوامل باید گوش‌به‌فرمان کارگردان باشند. همچنین مسئولیت ساختار بصری یک اثر هنری به عهده کارگردان است؛ چراکه کارگردان اصلی‌ترین عامل تبدیل فیلم‌نامه به یک فیلم سینمایی است. مهم‌ترین کاری که یک کارگردان در طی ساخت یک فیلم انجام می‌دهد این است که تم اصلی کار را در مراحل مختلف ساخت حفظ کند و بعد از مطالعه فیلم‌نامه، آن را به بخش‌های کوچک‌تر به نام‌های سکانس، صحنه و پلان تبدیل کند آنها را در قالب دکوپاژ ارائه دهد. دکوپاژ در واقع دستورالعملی برای تمامی عوامل فیلم‌سازی است که از تمامی جزئیات پلان مانند نور، زمان، مکان، زاویه دوربین و... اطلاع داشته باشند. کارگردان باید به‌تمامی قواعد و مقررات کارگردانی و ساخت فیلم مسلط باشد تا بتواند گروه را مدیریت کند و به نتیجه مطلوب برسد. گروه کارگردانی شامل نقش‌های کلیدی مانند دستیار اول کارگردان، منشی صحنه و دستیاران کارگردان است. در این مقاله به معرفی دقیق‌تر هر یک از این نقش‌ها و معرفی وظایف هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم:

دستیار اول کارگردان در گروه کارگردانی سینما 

دستیار اول کارگردان در سینما یکی از افرادی است که در پروسه فیلم‌سازی یک نقش کلیدی دارد. او یکی از افرادی است که بیشترین زحمت را در گروه فیلمسازی می‌کشد. معمولاً در پروژه‌های بزرگ سینمایی، دستیار اول کارگردان با سرپرست گروه کارگردانی در ارتباط است و گزارش خود را به او تحویل می‌دهد و از او فرمان می‌گیرد؛ اما  در پروژه‌های کوچک‌تر مستقیماً با خود کارگردان در ارتباط است. از وظایف دستیار اول می‌توان به برنامه‌ریزی فیلم‌برداری، هماهنگی ارتباط با سایر دستیاران، کنترل نظم‌وانظباط، حل مشکلات و... است که در ادامه به معرفی هرکدام می‌پردازیم:

وظایف دستیار اول کارگردان در سینما

همان‌طور که در بالا گفته شد، دستیار اول کارگردان برای پیشرفت یک پروژه سینمایی، وظایف متعددی را بر عهده دارد، از وظایف او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.      ارائه جدول زمانی و برنامه‌ریزی: دستیار اول کارگردان با استفاده از اطلاعاتی که از فیلم‌نامه و مشورت با کارگردان جمع‌آوری کرده است، زمان‌بندی برداشت هر صحنه و چیدمان برداشت هر صحنه را مشخص کند تا چیدمان برداشت‌ها مشخص شود. سپس پس از تأیید کارگردان جدول زمانی به عوامل ارائه می‌شود. پس از آن باید اطمینان حاصل کند که تمام برنامه‌ریزی‌های انجام شده در صحنه فیلم‌برداری مناسب است و همه لوکیشن‌ها، وسایل و بازیگران در روزهای تعیین شده در صحنه حضور دارند.

2.      تهیه برگه تماس یا کال شیت: یکی دیگر از وظایف دستیار اول کارگردان، برگه تماس یا کال شیت است. برگه تماس توسط دستیار دوم و با همکاری دستیار اول کارگردان تهیه می‌شود. سپس با کمک برگه کال شیت، دستیار اول کارگردان در طول تولید فیلم، باید اطمینان حاصل کند که طبق آفیش‌ها همه حضور دارند و فیلم‌برداری طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده پیش می‌رود.

3.      هماهنگی با بازیگران: دستیار اول کارگردان به‌عنوان واسطه بین کارگردان و بازیگران فعالیت می‌کند و دستورها، بازخوردها و نکات کارگردان را به بازیگران منتقل می‌نماید. او همچنین در پاسخ به سؤالات یا نگرانی‌هایی که بازیگران درباره نقش یا فرایند تولید ممکن است داشته باشند، یاری می‌رساند

4.      فراخوان دادن به عوامل فیلم‌برداری: از دیگر وظایف دستیار اول کارگردان می‌توان به فراخوان دادن افراد برای شروع فیلم‌برداری و ضبط اشاره کرد. یعنی به عوامل اشاره می‌دهد که برای فیلم‌برداری آماده باشند.

5.      نظارت: اطمینان حاصل‌کردن از تمام استانداردهای ایمنی و بهداشتی در صحنه فیلم‌برداری یکی دیگر از وظایف دستیار اول کارگردان است. همچنین در کنار این مسئولیت باید نظم و انضباط را نیز سر پروژه فیلم‌برداری مدیریت کند.

گروه دستیاران کارگردان در سینما 

در پروژه‌های مختلف سینمایی، تعداد دستیاران کارگردان متفاوت است. در پروژه‌های کوچک‌تر تعداد دستیاران با دو نفر هم امکان‌پذیر است؛ اما در پروژه‌های بزرگ‌تر تعداد دستیاران به چهار و پنج نفر هم می‌رسد. همراه با عوامل فیلم‌برداری، دستیاران بسیاری از جمله دستیاران کارگردان، دستیاران تهیه و تدارکات، دستیار برنامه‌ریز و... مشغول به کار هستند. هر کدام از این دستیاران وظایف خاصی را برعهده دارند که به روند تولید فیلم کمک به سزایی می‌کنند. در ادامه به معرفی دستیاران گروه کارگردانی می‌پردازیم.

دستیار دوم کارگردان در گروه کارگردانی سینما 

دستیار دوم کارگردان به طور مستقیم با دستیار اول کارگردان در ارتباط است و با او کار می‌کند، البته در این مسیر از دستورات کارگردان نیز باید پیروی کند؛ ولی به طور مستقیم با کارگردان در ارتباط نیست. از وظایف دستیار دوم کارگردان می‌توان به کمک به انجام وظایف گروه دستیاری، کمک به نظم‌دادن عوامل و بازیگران در هنگام ضبط، کمک به بستن خیابان در لوکیشن‌های خارجی، هماهنگی با هنرورها و... اشاره کرد.

سایر دستیاران در گروه کارگردانی سینما 

همان‌طور که در ابتدا گفته شد در پروژه‌های بزرگ، بعد از دستیاران اول و دوم به دستیاران بیشتری برای کمک در انجام امور مربوطه نیاز داریم. دستیاران سوم و چهارم نیز مانند دستیار دوم کارگردان، مستقیماً با دستیار اول کارگردان در ارتباط هستند و از او فرمان می‌گیرند. این عوامل معمولاً کارهایی شاید هماهنگی‌ها و کارهای ریزتر را انجام می‌دهند.

منشی صحنه در گروه کارگردانی سینما 

به منشی صحنه اصطلاحاً چشم کارگردان می‌گویند. چراکه باید تمام حواسش به همه امور و صحنه‌های فیلم‌برداری باشد و همه چیز را یادداشت کند. دلیل اینکه منشی صحنه باید همه چیز را ثبت کند و به‌خاطر داشته باشد این است که دیالوگ‌ها، حرکات، اکسسوری‌ها و... ممکن است در طول فیلم‌برداری با تصمیم کارگردان تغیر کند و به همین جهت منشی صحنه باید در ادامه ضبط سکانس مربوطه این تغییرات جزئی را به دیگران یادآوری کند و سبب شود صحنه به فرمت سکانس‌های قبلی چیده شود. یکی دیگر از دلایل اهمیت وجود منشی صحنه این است که در فیلمسازی معمولاً سکانس‌ها طبق فیلمنامه ضبط نمی‌شوند و دلیل آن گروه برنامه‌ریزی است که سکانس‌ها را باتوجه‌به مسائل مالی و شرایط آب‌وهوایی و لوکیشن‌ها و... می‌چینند.

برخلاف دیگر عوامل معرفی شده، منشی صحنه مستقیماً با خود کارگردان در ارتباط است و با خود کارگردان کار می‌کند. منشی صحنه، اطلاعات خاص هر نما از جمله تعداد و طول زمان هر برداشت، گفت‌وگوهای هر صحنه، موقعیت شخصیت‌ها در سر صحنه و مسیر حرکتشان، محل و موقعیت وسایل موجود در صحنه، محل استقرار دوربین و حرکت آن و…  را ثبت و نگه‌داری می‌کند. این اطلاعات ثبت شده برای اطمینان حاصل‌کردن از اینکه که در نماهای بعدی همه چیز در سر جای خود قرار دارد مفید است. همچنین می‌تواند به تدوینگر در تدوین فیلم کمک بسزایی کند.

سخن آخر

گروه کارگردانی در سینما نقش اصلی در تولید یک فیلم دارد، این گروه شامل افرادی است که قبل از شروع مراحل اجرایی کار خود را آغاز کرده‌اند و در طول مراحل اجرایی پروژه نیز مسئولیت‌های پرتنش و مهمی را برعهده دارند. برای دست‌یافتن به یک نتیجه عالی و گرفتن خروجی خوب در پایان کار باید تمامی افراد کار خود را به‌درستی و با هماهنگی انجام دهند. البته شرح وظایف گروه کارگردانی سینما با گروه کارگردانی در تئاتر متفاوت است برای آَنایی بیشتر با شرح وظایف گروه کارگردانی تئاتر می‌توانید به مقاله گروه کارگردانی در تئاتر در مجله فرواک مراجعه کنید.