عکاسی را می‌توان یک حرفه زیبا و جذاب بیان کرد که تصاویر را به وسیله دوربین خلق می‌کند. عکاسی سینما، هنر ثبت لحظات با استفاده از نور در فیلم‌ها است. این عکس‌ها از سکانس‌ها و شخصیت‌های فیلم، عموماً برای استفاده در پوستر، بنر و سایر تبلیغات گرفته می‌شود. عکاسان سینما باید دانش عمیقی از اصول عکاسی و همچنین دانش عمومی از فیلمسازی داشته باشند تا بتوانند تصاویر را متناسب با نیاز‌‌های فیلمساز هماهنگ کنند و تصویر‌هایی ایجاد کنند که از نظر فنی و هنری عالی باشند. همچنین آن‌ها باید با کارگردانی، گریم و تدوین تا حدودی آشنا باشند تا بتوانند در لحظات خاص، عکس‌های دیدنی و خارق‌العاده‌ای ثبت کنند.
برای عکاسی سینما، ابتدایی‌ترین تجهیزاتی که نیاز داریم، دوربین، چراغ و سه پایه دوربین است. با آموزش و تمرین می‌توان یک عکاس حرفه‌ای در سینما شد و تصاویری خلق کرد که به عنوان بنر اصلی یک فیلم استفاده شوند. عکاس هرچقدر با فرآیند سینما بیشتر آشنا باشد، بهتر می‌تواند در این حوزه موفق شود. در مجله فرواک، مجموعه‌ای از مقلات آموزشی و تخصصی عکاسی سینما جهت بهره‌مندی شما عزیزان، ارائه شده است.
به طور کلی، عکاس سینما مضمون داستان را در دل خود جای می‌دهد، انگار که او زمان را متوقف می‌کند تا بهترین لحظه‌ها را جدا سازد. عکس را می‌توان چهره یک فیلم خواند؛ زیرا می‌تواند جلوه‌های مهم یک فیلم را ثبت کند.
اصول و مبانی عکاسی سینما
اصول و مبانی عکاسی سینما شامل موارد زیر است:
- مهارت و خلاقیت در عکاسی سینما: خلاقیت به عکاسان سینما کمک می‌کند تا تصاویری منحصر به‌فرد ایجاد کنند. همچنین مهارت بالا باعث ایجاد تصاویر با کیفیت می‌شود. مهارت و خلاقیت در عکاسی با تمرین و تجربه حاصل می‌شود. یکی از این تمرین‌ها، تصویرسازی ذهنی هنگام خواندن شعر است.
- آشنایی با تجهیزات عکاسی سینما: در سال‌های اخیر، عکاسی در سینما به طور فزاینده‌ای دیجیتال شده و همواره در حال پیشرفت است. این امر به این دلیل است که دوربین‌های دیجیتال برای استفاده، سبک‌تر و آسان‌تر هستند؛ در نتیجه یک عکاس سینما باید با تجهیزات و تکنیک‌های به‌روز عکاسی، مانند انواع دوربین‌های عکاسی، لنز‌ها و... همواره آشنایی کسب کند.
- دانش عمیق از اصول و تکنیک‌های عکاسی سینما: عکاس سینما باید اطلاعات دقیق و کاملی از تکنیک‌ها، اصول و مبانی عکاسی داشته باشد که شامل قواعد ترکیب‌بندی، انواع نور، کنترل نور، رنگ، عمق میدان و... می‌شود.
عکاسی را می‌توان یک حرفه زیبا و جذاب بیان کرد. هنری است که تصاویر را به وسیله دوربین خلق می‌کند. عکاس سینما باید با کارگردانی، فیلمبرداری، گریم و تدوین تا حدودی آشنا باشد. او هرچقدر با فرآیند سینما بیشتر آشنا باشد، بهتر می‌تواند در این حوزه کار کند.
انواع مختلف عکاسی سینما
انواع مختلف عکاسی سینما عبارتند از:
عکاسی مستند: برای ثبت دنیای واقعی استفاده می‌شود.
عکاسی روایی: برای روایت یک داستان به کار برده می‌شود.
عکاسی هنری: برای ایجاد تصاویر زیبایی شناختی استفاده می‌شود.
انواع حالت های دوربین: حالت‌های دوربین به چهار صورت کلی تقسیم می‌شوند. برنامه (P) برای صحنه‌هایی مانند فیلم‌های اکشن استفاده می‌شود که فرصت کافی برای عکاسی وجود ندارد. استفاده از برنامه اولویت شاتر (S) برای زمانی است که سوژه سرعت زیادی دارد. در حالت برنامه اولویت (A)، دوربین به‌طور خودکار، سرعت شاتر را تنظیم می‌کند. در انتخاب کاربر (M)، کنترل دیافراگم و سرعت شاتر به صورت دستی انجام می‌گیرد.
هنر خوب دیدن
یکی از مهارت‌هایی که یک هنرمند باید داشته باشد، این است که خوب ببیند، خوب دیدن را می‌توان مقدمه‌ای بر خلاقیت دانست. عکاس جز هنرمندانی است که حافظه دیداری قوی دارد و برای این کار، باید خوب دیدن را تمرین کند. برای خوب دیدن باید از جز به کل یا کل به جز رسید. دقت در ترکیب کلیاتی که جلوی چشم ما قرار دارند نیز، می‌تواند به ما در خوب دیدن کمک کند، برای مثال دیدن ترکیبی از تصویر بی‌خانمانی که کنار بانک خوابیده است؛ این تصویر چه معنایی را می‌رساند؟
اینکه ما از چه زاویه‌ای به سوژه نگاه می‌کنیم، مهم است. ما می‌توانیم در اطرافمان، سوژه‌ای در نظر بگیریم که تعامل آن را با محیط اطرافش، در ذهن خود ثبت کنیم. همچنین باید سوژه مورد نظر را با زوایای مختلف بررسی کنیم. این کار نسبت به دیدن، ما را عمیق‌تر می‌کند. وقتی یک سوژه را از چهار زاویه مختلف ببینیم، به اشراف و فهم بیشتری می‌رسیم.
عکاس سینما بعد از آن‌که حافظه دیداری خود را تقویت کرد و سوژه‌های خود را از تمام زوایا در تمریناتش بررسی کرد، کار او در سینما برای ثبت بهترین لحظه‌ها، راحت‌تر و باکیفیت‌تر می‌شود.
ویژگی یک عکس خوب
عکاس فیلم، فردی است که برای معرفی یک فیلم، عکس نماهای آن را با نیروی فکری و هنری خود عکسبرداری می‌کند. عکاس فیلم لحظات درخشان آن را به صورت تک قاب ثبت می‌کند، به‌گونه‌ای که این تک قا‌ب‌ها، دارای معناهای فرامتنی نماهای فیلم هستند. یک عکس خوب، علاوه بر معرفی و تبلیغ، خوانشی هنرمندانه و فارغ از ماهیت نماهای فیلم را ارائه می‌دهد. نباید داستان را لو بدهد، درعوض باید حس تعلیق را در مخاطب ایجاد کند.
یک عکس موفق و ماندگار، بیننده را ترغیب به دیدن فیلم می‌کند و تداعی‌کننده حال وهوای آن، بعد از اتمام تماشا برای مخاطب است.
تفاوت عکاسی صحنه و پشت صحنه
عکاسی پشت صحنه و صحنه در سینما دو نوع عکاسی هستند که برای ثبت تصاویر از فیلمبرداری، استفاده می‌شوند. این دو نوع عکاسی، نقش مهمی در صنعت سینما دارند و تفاوت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد. در عکاسی پشت صحنه تمرکز بر بازیگران، عوامل و مراحل فیلمبرداری است که معمولاً برای اهداف تبلیغاتی یا مستند استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند به ایجاد هیجان برای فیلم کمک کند. برای عکاسی پشت صحنه، دوربین‌های کوچک‌تر و سبک‌تر به کار برده می‌شود. عکاس سینما، در عکاسی صحنه، بر صحنه‌های فیلم متمرکز است و در آن از دوربین‌های بزرگ‌تر و سنگین‌تر استفاده می‌کند و داستان فیلم را روایت می‌کند.
عناصر و تکنیک های عکاسی سینما
عکاسان سینما، از عناصر و تکنیک‌های مختلفی برای ایجاد تصاویر خود استفاده می‌کنند که در ادامه به تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم:
- موقعیت دوربین: موقعیت دوربین یکی از مهم‌ترین تکنیک‌ها در عکاسی سینما است؛ چراکه می‌تواند تأثیر زیادی بر نحوه درک مخاطب از داستان بگذارد.
- ترکیب‌بندی: به‌نحوه قرارگیری بازیگران، تجهیزات و اکسسوری در یک تصویر اشاره دارد.
- نورپردازی: از نورپردازی در عکاسی سینما، برای ایجاد احساسات مختلف در تصویر استفاده می‌شود.
- رنگ: عکاسان سینما از رنگ، برای بر انگیختن احساسات مخاطب و کمک به روایت فیلم استفاده می‌کنند.
- سرعت شاتر: تکنیکی است که عکاسان سینما برای جلوگیری از تار شدن تصاویر استفاده می‌کنند.
- دیافراگم: با توجه به شرایط نوری و نوع تصویری که عکاس می‌خواهد ایجاد کند، باید به دیافراگم توجه کند.
- ISO: یک ابزار قدرتمند است که برای کنترل میزان نوردهی تصویر از آن استفاده می‌شود.
انواع نما و زاویه در عکاسی سینما
نما در دنیای عکاسی، میدان دیدی است که توسط دوربین ثبت می‌شود. می‌توان از انواع نماها به اکستریم لانگ شات (Extreme long shot)، لانگ شات (Long shot)، مدیوم لانگ شات (Medium long shot)، مدیوم شات (Mediuom shot) و کلوز آپ (Close up) اشاره کرد. این انواع نماها در دوربین عکاسی و فیلمبرداری مشترک است که به صورت تخصصی در قسمت فیلمبرادی مجله فرواک به آن پرداخته‌ایم.
نما به ما درباره رویدادی که در اطراف فرد رخ می‌دهد آگاهی می‌دهد. در عکاسی می‌توان از زاویه‌های مختلفی از یک رویداد عکس گرفت و هر یک از این زوایا می‌تواند ما را از یک جنبه‌ای درباره این رویداد مطلع کند. به عنوان مثال از یک زاویه امکان دارد درکی احساسی از آن عکس داشته باشیم و از زاویه‌ای دیگر، ممکن است دیدی اطلاعاتی و پژوهشی در ما ایجاد کند.
انتخاب زاویه در عکاسی می‌تواند به ما کمک کند که احساس و تفسیر شخصی خود را از یک رویداد به مخاطب منتقل کنیم. در هر حالت، هر یک از زاویه‌های عکاسی می‌تواند برای مخاطب آن رویداد، متفاوت و حتی متضاد باشد.
زاویه در عکاسی سینما به دو محور افقی و عمودی تقسیم می‌شود در افقی، نیم رخ‌ها روبرو و پشت سر یا سه رخ اما در عمودی، به سه زاویه اصلی high angel، low angle، eye level تقسیم می‌شود.
3 عکس از معروف ترین عکاسی‌های تاریخ سینما
1) شات به یادماندنی فیلم رستگاری در شاوشنگ، صحنه فرار یک زندانی بعد از تلاش‌های فراوان که آزادی را جلوی چشمان خود می‌بیند.
2) شات معروف در فیلم 1984 که شخصیت وینسون در فضایی کثیف نشسته است تا زمانی که در روبروی او باز می‌شود.
3) "ای تی" محصول ۱۹۸۲ به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که در زمان اکران پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما شد.
حرف آخر
همانطور که گفته شد، عکاسی، هنری در سینما است که با عکسبرداری از حاشیه‌ها و صحنه‌های فیلم می‌تواند به ایجاد احساس در مخاطب کمک کند. این کار باعث می‌شود مخاطب با فیلم، بیشتر ارتباط برقرار کند. عکاسان سینما هنرمندانی هستند که باعث ایجاد پیوند سینما با عکاسی می‌شوند. این هنر، حرف برای گفتن بسیار دارد که با پیشرفت فناوری، به طور مداوم در حال تکامل خواهد بود و نیازمند دانشی عمیق است که شما با گذراندن دوره‌های آکادمیک در دانشگاه یا مؤسسه‌های آزاد، می‌توانید به آن بپردازید. خوب دیدن و خوب نگاه کردن به اطرافتان، از نکات طلایی برای موفق بودن در این رشته است. سعی ما در مجله فرواک بر این است که اطلاعتی درباره این حوزه در اختیار شما قرار دهیم.
