ترجمه فیلم در دوبلاژ

دوبلاژ به زبان ساده، فرایند جایگزینی گفتگوهای اصلی در فیلم با صدای صداپیشگان است. صدای جدید باید با حرکت لب بازیگران در فیلم همگام شده و تجربه باورپذیری برای مخاطبان ایجاد کند. کیفیت صدا نیز در دوبلاژ فیلم از اهمیت بالایی برخوردار است. دوبلورها باید احساسات، لحن و هنرمندی‌های نقش‌آفرینی اصلی را به‌دقت منتقل کنند. به همین علت است که به دوبلورها، صدا بازیگر هم گفته می‌شود؛ چراکه آن‌ها به نحوی تنها با استفاده از صدایشان، باید به بازیگری پرداخته و بیان و حس‌های بازیگر اصلی را بازآفرینی کنند.

دوبلاژ، در حالت کلی دو کارکرد اصلی دارد؛ اولین کارکرد آن را می‌توان بهبود کیفیت صدای یک فیلم خواند. اگر فرایند صدابرداری در صحنه به‌درستی انجام نشده باشد عوامل فیلم مجبور می‌شوند با استفاده از دوبلاژ و صداگذاری به واضح ساختن دیالوگ‌ها بپردازند. دیگر کارکرد اصلی دوبلاژ این است که فیلم‌ها را در دسترس مخاطبان بیشتری در سطح جهان قرار دهد.

هنر یک پدیده انسانی است؛ هر کسی در هر نقطه از دنیا می‌تواند آثار هنری فرهنگ‌های دیگر را درک کند، بااین‌حال زبان در خیلی از اوقات همچنان یک مانع به‌حساب می‌آید. خیلی از مخاطبان، زبانی را که فیلم در اصل به آن ساخته شده را نمی‌فهمند. در اینجاست که دوبله و ترجمه فیلم در دوبلاژ به کمک ما می‌آید. با استفاده از صداگذاری زبان مخاطب بر روی صدای زبان‌اصلی فیلم، دوبلاژ به بینندگان اجازه می‌دهد از آثار سینمایی به زبان مادری خود لذت ببرند. ازآنجایی‌که اکثر فیلم‌ها، به‌خصوص فیلم‌های تجاری تولید شده در جهان به زبان انگلیسی هستند، هنر دوبلاژ بیشتر در کشورهای غیرانگلیسی‌زبان رایج است. کشورهایی مثل ایران، فرانسه و ایتالیا از جمله این کشورها هستند.

اهمیت ترجمه فیلم در دوبلاژ

اهمیت ترجمه فیلم در دوبلاژ انکارنشدنی است. همان‌طور که گفته شد یکی از کاربردهای اصلی دوبله، به‌خصوص در کشورهای غیرانگلیسی‌زبان، قابل‌فهم کردن و در دسترس قراردادن فیلم‌ها است؛ بنابراین می‌توان گفت که عمل دوبلاژ، خود به‌نوعی ترجمه محسوب می‌شود. پس ترجمه دیالوگ‌ها به زبان هدف، بخش مهمی از مراحل دوبلاژ به‌حساب می‌آید. اگر ترجمه فیلم به‌درستی انجام نشود، منظور اصلی فیلم به مخاطبان کشورها و زبان‌های دیگر منتقل نمی‌شود.

در اینجا خوب است اشاره کنیم که ترجمه فیلم‌ها به زبان‌های دیگر تنها از طریق دوبلاژ انجام نمی‌شود. راه دیگری که برای این کار وجود دارد استفاده از زیرنویس است. بااین‌وجود، زیرنویس برای همه مناسب و قابل‌دسترس نیست. ممکن است مخاطبی توانایی خواندن نداشته باشد یا برایش سخت باشد که به‌صورت هم‌زمان به اتفاقات تصویر و متن زیرنویس توجه داشته باشد. دوبله اما موضوع متفاوتی است. با استفاده از دوبلاژ خوب، مخاطب حتی احساس نمی‌کند که دارد اثری ترجمه شده را تماشا می‌کند. دوبلاژ این توانایی را دارد که به تماشاگران این حس را بدهد که بازیگران در حال صحبت به زبان مادری آن‌ها هستند. یکی از عواملی که در این امر تأثیرگذار به شمار می‌رود، ترجمه خوب است. در ادامه به تعدادی از ویژگی‌هایی که یک ترجمه برای فیلم‌های دوبله شده باید داشته باشند می‌پردازیم.

در ترجمه فیلم در دوبلاژ به چه چیزهایی باید توجه کرد؟

در ترجمه فیلم در دوبلاژ باید به نکاتی توجه کرد که در شاید در بقیه انواع ترجمه آن‌قدر مهم به نظر نیاید. همیشه بهترین ترجمه یک فیلم، دقیق‌ترین آن‌ها نیست. در ترجمه برای زیرنویس‌ها دقت و نزدیکی به زبان مبدأ بسیار حائز اهمیت است. در ترجمه برای زیرنویس، مترجم باید این نکته را در نظر داشته باشد که بیننده هم‌زمان که دیالوگ‌های زبان‌اصلی را می‌شنود، زیرنویس‌ها را می‌خواند. به همین علت هر گونه فاصله بین دو زبان ممکن است که برای برخی از بینندگان خوشایند نبوده و موجب حواس‌پرتی شود.

در دوبلاژ اما دیالوگ‌های ترجمه شده به زبان مقصد، تنها چیزی است که مخاطب می‌شنود. پس روان و طبیعی بودن ترجمه فیلم مهم‌تر از درست بودن آن است. علاوه بر این موضوع، مترجم باید توجه داشته باشد که نتیجه کار او، باید با نقش‌آفرینی بازیگران اصلی نیز هماهنگ باشد. دیالوگ‌های ادا شده توسط صدابازیگران به زبان مقصد، باید بر اجرای دیالوگ‌های اصلی منطبق باشند.

نکته دیگری که در ترجمه برای دوبلاژ فیلم‌ها بسیار ضروری است، مسئله بومی‌سازی و حفظ تعادل است. محصول دوبله شده باید برای مخاطب، آشنا و قابل درک باشد درحالی‌که حس کشور و فرهنگ اصلی خود را نیز از دست ندهد.

سخن پایانی

همان‌طور که قبل‌تر بیان کردیم، ترجمه فیلم در دوبلاژ باعث افزایش جذابیت فیلم‌ها و سریال‌ها برای مخاطبین می‌شود و دسترسی آن‌ها را به تولیدات خارجی میسر می‌کند. ما در این مقاله سعی کردیم شما را با مفهوم فرایند دوبله، دوبلاژ، اهمیت ترجمه فیلم در دوبلاژ و همچنین کاربردهای آن‌ها آشنا کنیم. اگر می‌خواهید در زمینه دوبلاژ فیلم اطلاعات بیشتری کسب کنید به سایر مقالات تخصصی مجله فرواک مراجعه فرمایید

نویسنده: نرگس قاسمی