وظایف طراح نور صحنه نمایش

طراحی نور صحنه نمایش یکی از ضروری‌ترین و مهم‌ترین عناصر اجرای تئاتر است. نور می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر تجربه تماشاگر از نمایش داشته باشد. طراح نور تئاتر همچون طراح صحنه از عواملی است که به خلق روایت بصری می‌پردازد. این عنصر مهم امکان این را دارد که فضایی ایجاد کند که به شخصیت‌ها و داستان عمق ببخشد. البته، همه این‌ها در شرایطی میسر می‌شوند که طراح نور تئاتر کار خود را به‌درستی انجام دهد و نورپردازی صحنه از کیفیت قابل‌قبولی برخوردار باشد. به همین جهت در این مقاله ما قصد داریم که تعدادی از وظایف طراح نور صحنه نمایش را برای شما بیان کنیم و نشان دهیم که چگونه آن‌ها می‌توانند به موفقیت یک اجرای زنده کمک کنند.

تعامل طراح نور تئاتر با عوامل صحنه و کارگردان

یکی از مهم‌ترین وظایف طراح نور تئاتر، تعامل با عوامل صحنه و همین‌طور کارگردان است. کارگردان کسی است که دورنمای هنری کار را مشخص می‌کند. یکی از فاکتورهایی که در این دورنمای هنری اهمیت دارد مفهوم بصری نمایش است که معنای مفهوم بصری در واقع همه آن چیزی است که مخاطب بر روی صحنه می‌بیند.

طراحی نور، طراحی صحنه، طراحی لباس و گریم باعث می‌شوند تا قسمتی از درون‌مایه نمایش در همان برخورد اول و تنها به‌صرف تماشاکردن به مخاطب انتقال پیدا کند. به همین علت است که همکاری و هماهنگی طراح نور تئاتر با گروه‌های ذکرشده و کارگردان به‌عنوان هدایت‌کننده و رهبر آن‌ها بسیار تأثیرگذار است و باعث انسجام تصویر ارائه شده به مخاطب، می‌شود.

بررسی نمایشنامه توسط طراح نور تئاتر

همان‌گونه که بالاتر نیز ذکر شد، طراح نور تئاتر یکی از افرادی است که با ساختن یک مفهوم و هویت بصری، درون‌مایه متن را به نگاه مخاطب می‌رساند. برای این که او بتواند این کار را انجام دهد، او باید نمایشنامه را به‌خوبی بخواند و مفهوم آن را درک کند.

تنها با بررسی دقیق و فهم مناسب از نمایشنامه است که او می‌تواند مضمون را به‌درستی در کار خود منعکس کند.

ایجاد هویت بصری توسط طراح نور تئاتر

هویت بصری که تابه‌حال چندین بار آن را ذکر کرده‌ایم در بخش طراحی نور چگونه ایجاد می‌شود؟

طراح نور تئاتر با ساخت یک پالت رنگی، مشخص‌کردن نوع و محل نورها و ایجاد جلوه‌های نوری، قسمتی از هویت بصری اجرا را شکل می‌دهد.

در صورت انجام این کار به شیوه درست و مناسب، نورپردازی می‌تواند عملکرد بازیگران را در چشم تماشاگران برجسته‌تر کند و درک آن‌ها را از شخصیت‌ها و معنای اتفاقات داستان نمایش بالا ببرد.

انتخاب تجهیزات متناسب با سبک طراح نور تئاتر

طراح نور تئاتر باید شناخت خوبی نسبت به جنبه‌های فنی کارش نیز داشته باشد. به‌عنوان‌مثال او می‌بایست که انواع تجهیزات نوری و کارکردهای آن‌ها، انواع نورها و خواص و اثرات نور بر بینایی انسان را بداند.

طراح نور صحنه نمایش همچنین باید بتواند با تکنسین نور صحنه همکاری داشته باشد تا از اجرای صحیح نورپردازی مطمئن شود. به‌علاوه، او کسی است که باید محدودیت‌های سالن نمایش، اندازه صحنه، موقعیت نصب لامپ‌ها و چگونگی سیم‌کشی و دسترسی به برق را در نظر داشته باشد.

اصلی‌ترین وظایف یک طراح نور صحنه نمایش همان‌هایی هستند که در بالا برای شما بیان کردیم. بااین‌حال مهارت‌های دیگری نیز وجود دارند که با استفاده از آن‌ها یک طراح نور تئاتر می‌تواند در انجام مسئولیت‌های خود عملکرد بهتری داشته باشد. به‌عنوان نمونه می‌توان از مهارت‌هایی مانند سرعت عمل، مهارت‌های حل مسئله، کارگروهی و مدیریت بحران نیز نام برد.

ممکن است که در حین اجرا، طراح نور تئاتر مجبور شود به دلایلی مانند ازکارافتادن یکی از تجهیزات، تغییراتی در نحوه نورپردازی ایجاد کرده و آن‌ها را به گروه اجرا انتقال دهد. او باید بتواند با حفظ آرامش و سرعت عمل کافی این کار را انجام دهد و از خراب‌شدن نمایش و به‌هم‌ریختن تمرکز بازیگران جلوگیری کند.

همچنین طراح نور تئاتر باید قادر باشد تا در حین اجرا با گروه‌های دیگر و عوامل صحنه در ارتباط باشد و به بازخوردهای آن‌ها پاسخ مناسبی بدهد؛ شاید حتی مجبور باشد تا طراحی نور را برای آن اجرا، به‌منظور کمک به گروه دیگری مانند طراحی صحنه، تغییر بدهد. به همین جهت است که علاوه بر مهارت‌های تخصصی، مهارت‌های نرم ذکر شده نیز در این شغل بسیار تأثیرگذارند و باعث ایجاد یکپارچگی یا عدم آن در نمایش می‌شوند.

سخن آخر

در پایان می‌توان گفت که وظایف طراح نور تئاتر گسترده و چندوجهی هستند. برای انجام هر یک از این وظایف ضروری است تا طراح نور نمایش درک درست و عمیقی نسبت به وجه‌های هنری، فنی و اجرایی تئاتر داشته باشد. بااین‌وجود، در صورت درست انجام‌دادن این وظایف و ایجاد یک مفهوم بصری منسجم و همکاری با گروه‌های دیگر مشغول در نمایش، طراحی نور می‌تواند سهم بسزایی در موفقیت یک تئاتر داشته باشد. شما مخاطبان گرامی می‌توانید با مراجعه به دیگر مقالات دسته‌بندی طراحی نور در مجله فرواک با بخش‌های بیشتری از این عرصه گسترده آشنا شوید.

نویسنده: نرگس قاسمی