طراحی لباس تئاتر یکی از مهمترین عناصر در یک نمایش است؛ این هنر میتواند نقش مهمی در ایجاد فضای نمایش، شخصیتپردازی بازیگران و انتقال پیام نمایش ایفا کند. درگذشته، طراحان لباس اغلب از پارچههای ساده و ارزانقیمت استفاده و به جزئیات توجه نمیکردند. بهتدریج طراحی لباس تئاتر پیچیدهتر شد و نقش عناصر زیادی در آن پررنگ گردید. در طول تاریخ طراحان لباس تئاتر زیادی وجود داشتهاند که در ادامه به برخی از معروفترین آنها در جهان میپردازیم.
1) ماریا بیورنسون (Maria Bjornson): بیورنسون یک طراح لباس تئاتر و صحنه فرانسوی بود. فعالیت او به طور گسترده در هر دو زمینه تئاتر و سینما را شامل میشد. ماریا بیورنسون توسط همکارانش الهامبخشترین طراح صحنه و لباس بریتانیا برای تئاتر، اپرا و باله نام گرفته است. «آشکار کوچک حیلهگر» و «ظهور و سقوط شهر ماگونی» از معروفترین آثار اپرا و از کارهای او هستند. علاقه بیورنسون به شغلش بهگونهای بود که روز قبل از مرگش نیز، اگرچه از آبلهمرغان رنج میبرد، پانزده ساعت بدون وقفه کار کرد. همچنین، یک ماه قبل از مرگ، ماریا طرحهای کامل اپرای جدید شازده کوچولو را که بعداً توسط بیبیسی فیلمبرداری شد، ارائه کرد.
2) اوری کلی (Orry-Kelly): کلی یک طراح لباس تئاتر استرالیایی - آمریکایی بود. او در سال 1897 متولد و در سال 1964 هنگامی که 66 ساله بود، فوت شد. اوری-کلی در سن 17 سالگی برای تحصیل در رشته بانکداری به سیدنی فرستاده شد و در آنجا علاقه خود را به تئاتر کشف کرد. پس از نقل مکان به هالیوود، اوری-کلی توسط برادران وارنر به عنوان طراح لباس آنها استخدام شد و تا سال 1944 در آنجا ماند. بعدها، طرحهای او در فیلمهای استودیوهای یونیورسال، RKO، فاکس قرن بیستم و ام جی ام نیز دیده شد. کلی، برنده سه جایزه اسکار برای بهترین طراحی لباس و صحنه در سینما و تئاتر شده است.
3) ایرنه شراف (Irene Sharaf): شراف یک طراح صحنه و لباس آمریکایی متولد سال 1910 بود. شراف را بهعنوان یکی از بزرگترین طراحان لباس در تمام دوران میشناسند. نام او در بخش طراحی لباس بهعنوان برنده پنج جایزه اسکار و یک جایزه تونی به ثبت رسیده است. او علاوه بر فعالیت در صنعت مد و سینما، لباسهایی را برای تئاتر باله آمریکایی، باله شهر نیویورک و بالههای روسی در مونته کارلو طراحی کرد. شراف، برای فیلم پادشاه و من برنده شدیم در سال 1952 برنده جایزه تونی بهعنوان بهترین طراح لباس تئاتر و صحنه شد.
4) آن راث (Ann Roth): از دیگر طراحان لباس تئاتر و سینما، میتوان به آن راث اشاره کرد. راث متولد اکتبر 1931 در هانوفر است. او در فیلمها و تئاترهای محبوبی به طراحی لباس پرداخته و در طول زندگی حرفهای خود جوایز متعددی را کسب کرده است. از نمایشهایی که او طراح لباس تئاتر آنها بوده، میتوان به چه کسی از ویرجینیا ولف میترسد؟ (2020)، شاه لیر (2019)، سه زن قدبلند (2018)، سیلویا (2015)، ماهی در تاریکی (2015)، مرگ فروشنده (2012)، هِدا گابلر (2009)، کسبوکار کوچک خانوادگی (1992)، شاید سهشنبه (1958) و... اشاره کرد.
5) مادلین بوید (Madeline Boyd): یک طراح لباس و صحنه بریتانیایی تحسین شده که روی طیف گستردهای از پروژههای تئاتر، رقص و اپرا گرفته تا فیلم و تلویزیون کارکرده است. مادلین بوید از کالج هنر و طراحی سنترال سنت مارتینز در سال 2001 با مدرک طراحی تئاتر فارغالتحصیل شد. در آوریل 2008، او به دلیل طراحی صحنه و لباس برای اپرای مستقل "Pelléas et Mélisande 2008" نامزد جایزه انجمن سلطنتی فیلارمونیک برای تئاتر اپرا و موسیقی شد. او در سال 2008 بورسیه طراحی را از اپرا مستقل در Sadler's Wells لندن دریافت و فینالیست جایزه کارگردانی اپرای اروپا برای طرح مفهومی خود از روسالکا شد. او عمدتاً در اروپا با کارگردان اپرای آمریکایی تادئوس استراسبرگر و کارگردان اپرای آفریقای جنوبی الساندرو تالوی کار میکند.
6) ویلی کلارکسون (Willy Clarkson): ویلیام بری کلارکسون متولد 31 مارس 1861 یک طراح لباس تئاتر و کلاهگیس ساز برجسته بریتانیایی بود. پدر کلارکسون از سال 1833 کلاهگیس میساخت. ویلی کلارکسون در پاریس تحصیل کرد؛ اما در سن دوازدهسالگی مدرسه را ترک کرد تا در تجارت پدرش به او کمک کند. او پس از مرگ پدرش در سال 1878، کسبوکار را به عهده گرفت و آن را به تهیه لباسهای تئاتر و گریم گسترش داد. کسبوکار کلارکسون بسیار موفق شد و به مدت پنج دهه کار طراحی لباس بیشتر تئاترهای وستاند لندن را انجام میداد. در دهه 20 میلادی، کلارکسون صاحب تئاتر دوشس در خیابان کاترین بود. در نقطه اوج خود، شرکت او بیش از 100 کارمند و 50000 لباس در انبار داشت.
کلارکسون یک چهره شناخته شده در محافل تئاتر بود. او در اولین شب تولید وستاند شرکت کرد و بسیاری از چهرههای برجسته مانند ماری لوید، هربرت بیربوهم تری، دیم نلی ملبا و لیلی لنگتری را میشناخت. در شب 13 اکتبر 1934، کلارکسون بیهوش در کف اتاقخوابش با زخمی بر روی پیشانیاش پیدا شد. او توسط برتراند داوسون، پزشک خانواده سلطنتی معاینه شد، اما هرگز به هوش نیامد. شرایط مرگ او بهاندازه کافی مشکوک بود که کالبدشکافی بدن او توسط آسیبشناس برجسته، سر برنارد اسپیلزبری انجام شود؛ درهرحال، هیچ مورد غیرعادی در جسد او یافت نشد. کلارکسون، در قبر سادهای در آکتور بازیگران در گورستان بروکوود در ساری انگلستان به خاک سپرده شد.
سخن آخر
طراحی لباس تئاتر یک رشته خلاقانه و بسیار هیجانانگیز است. در این مقاله، ما به تعدادی از طراح لباس تئاتر مطرح در جهان اشاره کردیم. بااینحال، لازم به ذکر است که طراحان لباس تئاتر بسیار بیشتری در دنیا وجود دارند که برای تئاتر، لباسهایی زیبا و مناسب نمایش طراحی میکنند و بهصورت روزافزون، خلاقیتهای خود را به نمایش میگذارند. حال اگر میخواهید از این رشته بیشتر بدانید و با طراحان بیشتری در این زمینه آشنا شوید، میتوانید به مقالات تخصصیتر در مجله فرواک مراجعه نمایید.
نویسنده: بهگل شهیدی
نظرات کاربران