آشنایی با دوبلورهای معروف سینمای ایران

شاید برای شما هم پیش‌ آمده باشد که یک فیلم یا سریال را صرفاً به‌خاطر دوبله بی‌نظیرش تماشا کرده باشید؛ یا یک شخصیت را با صدای دوبلور ایرانی آن بشناسید و یا حتی دوستش داشته باشید. صنعت دوبله در ایران به‌ویژه در زمان‌های قدیم عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته است به‌طوری‌که بسیاری از آن صداها هرچقدر هم که زمان بگذرد، از یاد و خاطر مخاطب بیرون نمی‌روند. در این مقاله، ما به معرفی چند تن از صدا پیشگانی می‌پردازیم که شاید چهره یا نامی آشنا برای بسیاری از مردم نداشته باشند؛ اما صدایشان برای همیشه در ذهن آن‌ها ماندگار خواهد ماند.

ابوالحسن تهامی نژاد

به جرئت می‌توان گفت در ایران شخصی نیست که در خانه خود تلویزیون داشته باشد و حتی برای یک بارهم که شده صدای آقای ابوالحسن تهامی نژاد را نشنیده باشد. ابوالحسن تهامی نژاد زاده 13 مرداد ماه 1317 در تهران است. ایشان مترجم، صداپیشه، مدیر دوبلاژ و گوینده بسیاری از تبلیغات و آنونس‌های تلویزیونی می باشد. وی دانش‌آموخته‌ مدرسه دارالفنون است. همان‌طور‌که پیش‌تر گفته شد، تقریبا غیر ممکن است کسی با صدای ابوالحسن تهامی‌نژاد آشنا نباشد.

آغاز فعالیت این دوبلور ایرانی به دوران پیش از انقلاب بازمی‌گردد. او صداپیشگی بسیاری از آثار برجسته از جمله دوبله صدای کری گرانت در فیلم سینمایی گرفتن یک دزد به کارگردانی آلفرد هیچکاک، تاکور بالدوسینگ (سانجیو کومار) در فیلم شعله، جیمز باند (دیوید نیون) در کازینو رویال را بر عهده داشته است. صداپیشگی در فیلم‌های خداحافظ چارلی، دکتر فاستوس، و رومئو و ژولیت نیز در کارنامه ایشان می‌باشد.

جواد پزشکیان

اسم ایشان شاید در ذهن همه ما نباشد اما بگذارید با یادآوری صدای شخصیت مار در فیلم رابین هود، شما را به یاد ایشان بیندازیم. جواد پزشکیان، متولد سال 1319 در تهران است که صداپیشگی را از سال 1341 آغاز کرده و با صدای دلنشینش برایمان لحظات‌خاطره انگیزی ساخته است. ایشان توسط سیروس حراج زاده، دوبلور، بازیگر و کارگردان ایرانی در سن 20 سالگی دوبلوری را در استودیو شاهین آموختند و از سال 1347 به صورت جدی کار خود را در استودیو شهاب آغاز کردند. از دیگر آثار وی می توان به صداپیشگی شخصیت خرس قهوه ای درکارتون پسر شجاع، دوست ابی در فیلم کندو و شخصیت مکانیک مسن درسریال پدرسالار اشاره کرد.

ژاله علو

بانو شوکت علو که با نام ژاله نیز معروف می‌باشند، دوبلور، بازیگر، گوینده رادیو و شاعر ایرانی است. ایشان در 14 مرداد ماه سال 1306 در تهران متولد شدند و هم‌اکنون در زمره بازیگران پیش‌کسوت قرار می‌گیرند. ژاله علو از کودکی به هنر و ادبیات علاقه داشت به طوری که در نوجوانی در چندین انجمن ادبی و شعر خوانی عضو بود و همین دلیلی شد که او در سال 1327 وارد فضای گویندگی در رادیو شود. او از سال ۱۳۳۱ فعالیت در دوبله را در استودیو پارس فیلم با گویندگی نقش دلکش در فیلم مادر آغاز کرد.

پس از آن، از آثار شاخص وی در گویندگی می‌توان به دوبله صدای سوفیا لورن و ریتا هیورث اشاره کرد. مدیریت دوبلاژ سریال‌های سال‌های دور از خانه (اوشین)، بیست هزار فرسنگ زیر دریا و مجموعه‌های کارتونی سرندیپیتی، رامکال، دهکده حیوانات و همچنین کارتون‌های والت دیزنی مانند زیبای خفته، گربه‌های اشرافی و ... بر عهده ایشان بوده‌است. شایان ذکر است که دوبله کارتون در ایران با صدای این دوبلور ایرانی آغاز شد.

مینو غزنوی

از دیگر هنرمندان در عرصه ی گویندگی، می توان به بانو مینو غزنوی اشاره داشت. مینو غزنوی دوبلور ایرانی متولد 4 تیر 1331 در تهران است که با صدای گوش نوازش یادآور خاطرات گذشته‌مان است. او با دعوت برادرش، منصور غزنوی در 8 سالگی وارد این حرفه شد. کارنامه‌ی هنری وی سرشار از آثار به یاد ماندنی است که با ترکیب صدای ماندگار ایشان بیشتر در یادها مانده‌است.
گویندگیِ شخصیت یانگوم در مجموعه تلویزیونی جواهری در قصر، هانیکو در داستان زندگی، بانو جانگ در دونگ‌یی، الیویا در قصه‌های جزیره، فاطمه و زهرا در پدر سالار، قطام در امام علی، هلن در مردان آنجلس، وندی تورنس در درخشش و... در کارنامه ایشان است. مینو غزنوی علاوه بر صداپیشگی، در برنامه‌ی رادیویی صبح جمعه با شما نیز حضور داشته است.

سخن آخر

در این مقاله از مجله فرواک، با پرداختن به زندگی تعداد اندکی از دوبلورهای بزرگ ایرانی، سعی بر این شد تا این عزیزان را فراتر از صدایشان بشناسیم و سرانجام، آنچه از پس زمان و خاطره جاودانه می‌ماند، صدایی است که در دل‌ها طنین‌انداز می‌شود؛ چرا که تنها صداست که می‌ماند. 

نویسنده: کیمیا دانشور