بازیگری در تئاتر سخت است یا سینما؟

بازیگری، هنر پیچیده‌ای است که علاوه بر تکنیک‌ها و دانش مورد نیاز، به ویژگی‌های متعدد فیزیکی و روحی نیاز دارد. در اینجا سؤال پیش می‌آید که بازیگری در تئاتر یا سینما؟ کدام سخت‌تر است؟ بازیگری تئاتر و سینما دو حرفه مستقل و جدا از هم هستند. هنرمندان در هرکدام از این عرصه‌ها با توجه به شیوه‌های ارتباط‌گیری با مخاطب، از تکنیک‌های تخصصی و مشخصی استفاده می‌کنند. تفاوت چالش‌های بازیگری تئاتر و سینما از تفاوت نوع اجرایی و ویژگی‌های منحصر به فرد این عرصه‌ها سرچشمه می‌گیرد. بسیاری از هنرمندان در هر دو عرصه فعالیت می‌کنند اما اغلب با تئاتر شروع کرده و پس از آن به سینما وارد می‌شوند. هنرمندان اغلب با تئاتر شروع می‌کنند زیرا این عرصه فرصتی برای توسعه مهارت‌های بازیگری و تجربه ارتباط مستقیم با مخاطب فراهم می‌کند. در ادامه به چالش‌های مستقل هر دو حرفه می‌پردازیم.

بازیگری در تئاتر در مقایسه با سینما

بازیگری در تئاتر به دلیل اجرای زنده، دقت و تمرکز بسیاری لازم دارد. اگر صدا، حالات بدنی و بیان بازیگر تحت کنترل کامل نباشد، کار با مشکل مواجه خواهد شد؛ چراکه صدای بازیگر از مهم‌ترین راه‌های ارتباطی با مخاطب است. از چالش‌های این حرفه، به ویژه در سالن‌های بزرگ، می‌توان به کنترل صدا شاره کرد. صدای بازیگر تئاتر باید به نحوی که تماشاچیان نزدیک به صحنه اذیت نشوند و تماشاچیان ردیف آخر بتوانند دیالوگ‌ها را بشنوند. بازیگر تئاتر باید احتمال خطا را به کمترین میزان ممکن برساند؛ به عنوان مثال بازیگر سینما در صورت فراموش کردن دیالوگ یا بازی اشتباه، امکان ضبط و برداشت دوباره دارد درحالی‌که بازیگر تئاتر، چند ساعت به صورت زنده و در حضور مخاطبان اجرا می‌کند.

چالش دیگر بازیگری در تئاتر، عدم وجود کلوزآپ در آن است؛ چراکه در اجرای تئاتر بازیگر نیاز بیشتری به ارتباط‌گیری از طریق چهره و میمیک صورت دارد و به همین علت نقش‌آفرینی او معمولاً اغراق‌آمیزتر صورت می‌گیرد. در تئاتر، مخاطب از اهمیت بیشتری برخوردار است و بازیگر باید کاملاً آماده ارتباط مستقیم با تماشاچیان باشد. هر واکنش و برخوردی از طرف تماشاگران می‌تواند تأثیر بسزایی بر عملکرد نهایی بازیگر داشته باشد. برای مثال، در صحنه‌ای درام، بازیگر تئاتر با دیدن چهره مخاطبانی که با او ارتباط گرفته و همراه او ناراحت یا خشمگین شده‌اند، حس و حال فضا را درمی‌یابد و عملکردش بهتر می‌شود.

بازیگری در سینما در مقایسه با تئاتر

بازیگری در سینما ارتباط مستقیم با میکروفن‌ و دوربین‌ها دارد. او باید تسلط و تمرکز لازم برای برقراری ارتباط با ابزار و تجهیزات مرتبط و مورد نیاز را داشته باشد. با وجود تکنولوژی‌های پیشرفته در سینما، می‌توان جزئیات بیشتری از بازیگر مانند حالات، رفتار و حتی کوچک‌ترین حرکات وی را ثبت کرد.

مخاطب سینما می‌تواند بارها و بارها نقش مورد علاقه‌اش را ببیند، دیالوگ‌هایش را حفظ کند و حالات چهره را بررسی نماید؛ اما در تئاتر، به سبب اجرای زنده، تنها دیالوگ‌ها و حالات برجسته بازیگر در ذهن مخاطبان ثبت می‌شود. شاید بتوان گفت بازیگری سینما به دلیل توجه و تمرکز بیشتر مخاطب بر نقش‌آفرینی، نیازمند تمرکز بیشتری بر جزئیات است. برای مثال تماشاگر سینما، در صحنه کلوزآپ، تمام احساسات و عواطف بازیگر را می‌فهمد و به همین علت نمی‌توان چیزی را از چشم مخاطب پنهان کرد.

ازآنجایی‌که داستان فیلم سکانس به سکانس فیلمبرداری می‌شود، بازیگران سینما در طول ساخت یک فیلم معمولاً حضور ثابت و تمام‌وقت ندارند و صرفا روزهایی برای بازی در سکانس مربوط به آن‌ها در لوکیشن حاضر می‌شوند. در حالی که بازیگر تئاتر از ابتدا تا انتهای اثر حضور جدی دارد و بخشی از داستان را روایت می‌کند.می‌توان گفت همین انسجام و تراکم پیوسته در نمایش باعث تمرکز و دقت بیشتر بازیگر در نحوه روایت و پیچیدگی‌های داستان می‌شود.

سخن آخر

در پاسخ به پرسش «بازیگری در تئاتر یا سینما؟» بازیگرانی که در هنر تئاتر و سینما فعالیت جدی داشته‌اند، نظرات مختلف و متمایزی ارائه داده‌اند. برای مثال، مریل استریپ باور دارد: "تئاتر رسانه حقیقی بازیگر است اما در فیلم‌های سینمایی،اغلب کارگردان اثر رسانه را در دست دارد. در تئاتر، بازیگر کنترل بیشتری بر نقش دارد زیرا می‌تواند نقش را برای مخاطب زنده بازی کند، اما در سینما، تنها نظر و هدایت کارگردان است که پیش‌برنده اجراست."

از طرف دیگر، آل پاچینو اشاره کرده است: "تئاتر درباره بازتولید دوباره یک نمایش برای شب‌های متوالی است اما فیلم سینمایی به‌علت برداشت‌های متعدد، امکان بیشتری به بازیگر برای تجربه کردن می‌دهد. در تئاتر، بازیگر بخشی از یک گروه است و هر اجرا، تجربه‌ای مستقل و منحصربه‌فرد است اما در سینما، بازیگر فرصت بیشتری برای شخصیت‌پردازی و اصلاح عملکرد خود دارد."

در پایان می‌توان گفت همه بازیگران فعالیت‌های مشابهی همچون خواندن دقیق متن داستان، درک مفهوم آن، تعامل درست با کارگردان اثر، شخصیت‌پردازی و تمرینات متناسب با نقش را انجام می‌دهند اما بی‌شک در هر عرصه، راه و روش منحصر به فردی برای شخصیت‌پردازی و انتقال احساسات وجود دارد.

شما عزیزان می‌توانید برای آشنایی بیشتر در زمینه بازیگری تئاتر و سینما به سایر مقالات تخصصی ما در مجله فرواک مراجعه نمایید.

نویسنده: سارا فرخنده طینت فرد