کارگردان به کسی میگویند که وظیفه نظارت کامل بر تولید یک پروژه تئاتر یا فیلم را از پیشتولید تا اتمام پروژه بر عهده دارد. کارگردانی در حوزه سینما و تئاتر دارای شباهتها و تفاوتهایی با هم هستند. از شباهتهایی که کارگردان سینما و کارگردان تئاتر با هم دارند، میتوان به مهارت ارتباطی، بینش عمیق و خلاقیت اشاره کرد. همچنین آنها باید با تمام اعضا گروه مثل بازیگران، تهیهکنندگان، طراح گریم و لباس و... تعامل برقرار کنند تا مطمئن شوند که پروژه طبق دیدگاه آنان به انجام میرسد. حال شاید از خود بپرسید که تفاوت کارگردانی سینما و تئاتر چیست که ما در ادامه به این سؤال پاسخ میدهیم.
اگر بخواهیم در رشته کارگردانی سینما و تئاتر دقیق شویم، به تفاوتهای بسیاری بین آنها دست مییابیم که در این مقاله از مجله فرواک به چند تفاوت کلیدی از آنها میپردازیم.
سینما و تئاتر دو هنر متفاوت هستند. در تئاتر به دلیل زندهبودن اجرای تئاتر روی صحنه و در مقابل تماشاگر، کارگردان باید طبق آن با بازیگران تمرین کند درصورتیکه در سینما، فیلم از پیش ضبط میشود و بعد در اختیار مخاطب قرار میگیرد، بنابراین کارگردان باید بازیگر را برای بازی مقابل دوربین آماده کند.
از دیگر تفاوتهای آنها میتوان به این موضوع اشاره کرد که کار کارگردان تئاتر زمانی به پایان میرسد که نمایش روی صحنه اجرا شود درصورتیکه کارگردان سینما پس از اتمام فیلمبرداری پروژه باید در زمان تدوین، پستولید و پخش فیلم هم حضور پررنگی داشته باشد.
ثبت نام اولین "دوره دستیاری کارگردان و برنامهریزی سینما و تئاتر" توسط مجموعه فرواک هنر آغاز شد. این دوره تخصصی در قالب 12 جلسه با آموزش استاد مهران شهرآشوب (با بیش از 20 سال تجربه در تئاتر، سینما و تلویزیون) برگزار می شود. دانشجویان گرامی پس از قبولی در آزمون پایانی، مدرک کتبی معتبر اخذ خواهند کرد که با اخذ این گواهی از مجموعه فرواک هنر، شانس حضور در پروژه های اختصاصی این مجموعه و همچنین پروژه های مختلف سینمایی را خواهند داشت.
تفاوت اصلی در شیوه استفاده این دو کارگردان از تکنیکها برای جلب و اثرگذاری روی تماشاگر است. کارگردان تئاتر، وظیفه انتخاب نمایشنامه، بازیگران، طراح صحنه، طراح لباس، طراح نور و سایر عوامل نمایش و همچنین هماهنگی آنها را بر عهده دارد. او بازیگران را از طریق تمرینات بدنی و اجرا در همان لحظه، به سمت اثرگذاری روی مخاطب هدایت میکند.
از دیگر تفاوتهای کارگردان سینما و تئاتر این است که کارگردان تئاتر، معمولاً در کنار صحنه قرار میگیرد و بازیگران را راهنمایی میکند. او از طریق مدیریت نورپردازی، نوازندگان، طراحی صحنه و سایر عناصر صحنه توجه تماشاگر را روی سوژة موردنظر خود جلب میکند. کارگردان تئاتر باید به محل دقیق قرارگیری و حرکت بازیگران و همچنین بیان، احساسات غلوآمیز و وضوح صدا توجه کامل داشته باشد تا جزئیات داستان بهخوبی به مخاطب منتقل شود. در سینما، کارگردان سینما معمولاً پشت دوربین قرار میگیرد و سکانسهای فیلم را کارگردانی میکند. او میتواند از طریق دوربین به مخاطب نشان دهد باید به چه چیزی توجه کند. وجود چندین دوربین و توانایی استفاده از زوایای مختلف در سینما، به کارگردان آزادی عمل بیشتری میدهد تا به ظریفکاری داستان رسیدگی کند. تصمیمات انتقادی او از مرحله پیشتولید تا پستولید؛ در زمینه زمان و مدت پخش موسیقی، تمرکز و توالی تصاویر، مرحله پخش نهایی و توزیع فیلم نقشی اساسی ایفا میکند.
سخن آخر
در مجموع کارگردانی سینما و تئاتر دو رشته هنری هستند که هرکدام تکنیکها، ویژگیها و چالشهای خاص خود را دارند. یک کارگردان موفق، بهتر است به هر دو رسانه آشنایی داشته باشد تا بتواند اثر هنری ماندگار و جاوید خود را خلق کند. ما در این مقاله به تفاوت کارگردانی سینما و تئاتر پرداختیم، همچنین شما را با برخی از شباهتهای میان آن دو آشنا کردیم. همچنین شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کارگردانی این دو هنر به سایر مقالههای مجله فرواک مراجعه کنید.
نویسنده: بهگل شهیدی
نظرات کاربران