تاریخچه موسیقی فیلم

موسیقیِ فیلم یا موسیقیِ متن به موسیقی‌ای گفته می‌شود که منحصرا برای یک فیلم سینمایی یا مجموعه تلویزیونی نوشته شده و بخشی از ساندتِرَک یا مجموعه صداهای ضبط شده بر روی یک فیلم است. موسیقی فیلم نقشی اساسی در تقویت احساسات مخاطب، تقویت داستان‌سرایی و ایجاد هیجان در سینما دارد. در ادامه قصد داریم موسیقی فیلم را از پیدایش فیلم‌های صامت اولیه تا آثار مدرن امروزی در عصر دیجیتال بررسی کنیم.

آغاز موسیقی فیلم، دوران فیلم‌های صامت: دهه ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۰ 

در روزهای اولیه سینما، موسیقی فیلم به شکل اجرای زنده در هنگام پخش فیلم‌های صامت، نقش مهمی در تقویت تجربه سینمایی ایفا می‌کرد. در این دوران، که دهه‌های 1910 و 1920 را شامل می‌شود، از نوازندگان و ارکسترها برای همراهی با فیلم‌ها و اجرای زنده استفاده می‌شد. یکی از اولین نمونه‌های برجسته این دوره، موسیقی فیلم "متروپلیس" به کارگردانی فریتز لانگ بود که با گروه کر و یک ارکستر کامل اجرا شد.

ترکیب تصویر و صدا، شکوفایی اولیه موسیقی فیلم: دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ 

با ظهور فناوری صدا در دهه ۱۹۳۰، موسیقی فیلم به اوج خود رسید و به پس از آن، به بخش ضروری و همگام با تصاویر متحرک تبدیل شد. در این دوره، بسیاری از آهنگسازان مشهور از اروپا به هالیوود مهاجرت کردند و تأثیرات عمیقی بر موسیقی فیلم گذاشتند. آنها با استفاده از سبک‌های موسیقی کلاسیک اروپا، آثاری خلق کردند که احساسات و حال و هوای صحنه‌ها را تقویت می‌کرد. در این دوران، آهنگسازان بزرگی مانند مکس اشتاینر و آلفرد نیومن آثاری به یادماندنی برای فیلم‌های کلاسیکی چون "کینگ کنگ" و "بر باد رفته" خلق کردند.

رشد، نوآوری و تنوع در موسیقی فیلم: دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰

در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، موسیقی فیلم به سمت نوآوری و تنوع بیشتری حرکت کرد و موسیقی فیلم دچار تغییرات عمده‌ای شد. با ورود به دهه ۱۹۶۰ و بهره‌گیری از عناصر موسیقی راک، آهنگسازان سعی کردند با روحیه آزادی‌خواهانه و اعتراضی آن دوره همگام شوند. این دهه‌ها شاهد ظهور آهنگسازان تأثیرگذاری چون برنارد هرمان و دیمیتری تیومکین بود که با الهام از موسیقی مدرن و سبک‌های متفاوت، مسیرهای جدیدی را در این هنر پیمودند و موسیقی‌هایی تأثیرگذار برای فیلم‌ها خلق کردند.

ظهور موسیقی الکترونیک، تکامل موسیقی فیلم: دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰

در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، موسیقی فیلم با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و نوآوری‌های بیشتر، به تکامل رسید. در این دوران، با پیشرفت فناوری و ظهور کیبوردهای الکترونیکی، موسیقی فیلم به سمت استفاده از سازهای الکترونیکی گرایش پیدا کرد و به یک عامل تعیین‌کننده در موفقیت فیلم‌ها تبدیل شد. آهنگسازانی مانند جان ویلیامز با آثار حماسی خود در فیلم‌های "جنگ ستارگان" و "ایندیانا جونز"، موسیقی فیلم را به سطحی بالاتر ارتقا دادند. 

عصر دیجیتال در موسیقی فیلم: دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰

با ورود به دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، موسیقی فیلم وارد عصر دیجیتال شد و استفاده از فناوری‌های کامپیوتری در تولید موسیقی فیلم رواج یافت. در این دوره بود که موسیقی فیلم به‌صورت جهانی‌تر شناخته شد و آهنگسازان از سرتاسر جهان به خلق آثار برجسته پرداختند. هانس زیمر با آثار مشهوری همچون "گلادیاتور" و "شوالیه تاریکی" به یکی از پرچمداران این دوره تبدیل گشت.

سخن پایانی

موسیقی فیلم همواره بخش مهمی از داستان‌سرایی در سینما بوده و نقش بسزایی در ایجاد و تقویت احساسات، هیجانات فیلم‌ها ایفا کرده است. با پیشرفت صنعت فیلمسازی، استفاده از موسیقی نیز به تکامل خود ادامه داده و همچنان در حال تطبیق با تغییرات جدید در این حوزه است. در این مقاله از مجله فرواک سعی کردیم تاریخچه موسیقی فیلم را، از سینمای صامت تا عصر دیجیتال، با هم بررسی کنیم. درصورتی‌که شما هنردوستان عزیز به مطالعه بیشتر درباره موسیقی فیلم علاقمند هستید، می‌توانید با مراجعه به مجله فرواک  اطلاعات بیشتری در این حوزه کسب کنید.

نویسنده: سارا فرخنده طینت فرد