ویتافون انقلابی در دنیای صدا و سینما

در دهه ۱۹۲۰، فیلم‌ها بیشتر صامت بودند و موسیقی یا دیالوگ‌ها به صورت زنده در سینما پخش می‌شدند. اما این روش مشکلات زیادی داشت، از جمله عدم هماهنگی و کیفیت صدا. بنابراین، وارنر برادرز و وسترن الکتریک تلاش کردند تا سیستمی بسازند که بتواند صدا را به فیلم‌ها اضافه کند. نتیجه این تلاش‌ها، ویتافون بود. سیستم ویتافون نقشی اساسی در گذار از فیلم‌های صامت به فیلم‌های ناطق ایفا کرد. معرفی این فناوری، صنعت فیلم را دگرگون کرد و پُلی برای ورود به دوران فیلم‌های ناطق ساخت. با ما همراه شوید تا در این مقاله به تاریخچه ویتافون، نوآوری‌های فنی آن و تاثیر ماندگار آن بر دنیای سینما بپردازیم.

پیدایش ویتافون

در دوران فیلم‌های صامت، قبل از اواخر دهه ۱۹۲۰، سینماها معمولاً از نوازندگان زنده، مانند پیانیست‌ها یا ارکسترهای کوچک، برای اجرای موسیقی استفاده می‌کردند. با این روش می‌توانستند همراه با تصاویر فیلم، حس و حال بهتری به مخاطب القا کنند و گاهی حتی دیالوگ‌ها یا توضیحات توسط افراد خاصی در سالن بیان می‌شدند تا تجربه‌ی مخاطب واقعی‌تر باشد. اما هماهنگی بین این اجراهای زنده و تصاویر فیلم، همیشه یک چالش بود و دقیقاً به همین دلیل سیستم‌هایی مانند ویتافون برای همگام‌سازی صدا با تصویر توسعه داده شدند تا کیفیت و دقت بیشتری به نمایش‌ها ببخشند. در آن زمان، صنعت فیلم تحت سلطه فیلم‌های صامت بود و همگام‌سازی صدا با تصویر هنوز یک چالش فنی محسوب می‌شد. برادران وارنر با معرفی ویتافون در سال ۱۹۲۶، گامی مهم در جهت یکپارچه‌سازی صدا با تصویر برداشتند.

نحوه کار ویتافون

ویتافون با استفاده از یک صفحه گرامافون بزرگ (دیسک) که بر روی یک دستگاه پخش‌کننده قرار داشت، صدا را ضبط و پخش می‌کرد. این دیسک جدا از فیلم بود، اما طوری طراحی شده بود که با حرکت فیلم هماهنگ شود. به این ترتیب، وقتی فیلم پخش می‌شد، صدای دیالوگ‌ها، موسیقی و افکت‌های صوتی به صورت همزمان از طریق دستگاه گرامافون شنیده می‌شد.با این حال، این سیستم دارای محدودیت‌هایی بود. بزرگترین مشکل، حفظ همگام‌سازی بین صدا و تصویر بود که می‌توانست در صورت عدم نگهداری صحیح از تجهیزات، به راحتی از بین برود. مشکل دیگر این بود که دیسک‌های صدا پس از چندین بار استفاده، فرسوده شده و کیفیت خود را از دست می‌دادند.

اولین موفقیت ویتافون

در سال 1926، اولین فیلم بلندی که از سیستم ویتافون استفاده کرد،  فیلم دون ژوان با بازی جان بریمور بود. اگرچه دون ژوان از نظر دیالوگ هنوز یک فیلم صامت محسوب می‌شد، اما دارای جلوه‌های صوتی همگام و موسیقی ارکستر بود. همین جلوه‌های صوتی در ظاهر ساده توانست یک جهش بزرگ در فناوری فیلم‌سازی به‌شمار رود. با این حال، تحول واقعی در سال ۱۹۲۷ و با انتشار فیلم خواننده جاز رخ داد. این فیلم دارای دیالوگ‌های همگام و ترانه‌های ناطق بود و موجب آغازی در عصر فیلم‌های ناطق شد. موفقیت فیلم خواننده جاز برادران وارنر را به یکی از بزرگترین استودیوهای هالیوود تبدیل کرد. تأثیر این فیلم جایگاه ویتافون را در تاریخ سینما تثبیت کرد به‌طوری‌که امروزه فیلم‌های ویتافون به‌عنوان بخشی ارزشمند از تاریخ سینما شناخته می‌شوند.

ویتافون در سینما

با وجود موفقیت اولیه، ویتافون به سرعت جای خود را به فناوری‌های صدای روی فیلم داد. این سیستم‌های جدید، مانند RCA Photophone و Fox Movietone، کیفیت صدای بهتری ارائه می‌دادند و فرآیند همگام‌سازی را ساده‌تر می‌کردند. تا اوایل دهه ۱۹۳۰، صنعت سینما کاملاً به صدای روی فیلم مهاجرت کرد و ویتافون از رده خارج شد. هرچند ویتافون در نهایت جایگاه خود را از دست داد، اما تأثیر آن بر صنعت سینما قابل‌توجه است. این فناوری به‌عنوان پلی حیاتی عمل کرد که به استودیوها و مخاطبان امکان داد با ایده صدای همزمان آشنا شوند و زمینه را برای ظهور فیلم‌های ناطق فراهم کرد. توسعه ویتافون نقطه آغازی برای فصلی جدید در سینما بود که به صنعت فیلم اجازه داد از دوره فیلم‌های صامت به دوران فیلم‌های ناطق گذار کند. اگرچه عمر کوتاهی داشت، تأثیر آن بر سینما طولانی‌مدت بود و روح نوآوری صنعت فیلم در دهه ۱۹۲۰ را به نمایش گذاشت.

سخن فرواک

در دهه ۱۹۲۰، صنعت سینما با چالش‌های زیادی در زمینه صدا مواجه بود، زیرا فیلم‌ها عمدتاً صامت بودند و موسیقی و دیالوگ‌ها به صورت زنده اجرا می‌شدند. برای حل این مشکل، برادران وارنر و وسترن الکتریک سیستم ویتافون را توسعه دادند که امکان همگام‌سازی صدا با تصویر را فراهم می‌کرد. این فناوری با استفاده از دیسک‌های گرامافون، صدا را به فیلم‌ها اضافه می‌کرد که به تدریج به ظهور فیلم‌های ناطق منجر شد. اولین موفقیت ویتافون با فیلم "خواننده جاز" در سال ۱۹۲۷ رقم خورد که به عنوان نخستین فیلم ناطق شناخته می‌شود. اگرچه ویتافون به سرعت جای خود را به فناوری‌های جدیدتر داد، اما تأثیر آن بر صنعت سینما قابل‌توجه بود و زمینه‌ساز تحولی بزرگ در این عرصه شد. در نهایت، تکنولوژی ویتافون به دلیل پیشرفت‌های دیگر در حوزه سینما مانند صدا روی فیلم (optical sound) کنار گذاشته شد، اما نقشی مهم در شناخت صدا در سینما و تحول سینما از صامت به ناطق ایفا کرد.

نویسنده: سارا فرخنده طینت فرد