انواع نورپردازی سینما

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش‌ها در زمینه فیلمسازی، نورپردازی است که در سینما انواع مختلفی از آن وجود دارد. این حرفه، می‌تواند تأثیر زیادی بر ظاهر فیلم و انتقال احساسات آن به مخاطب را داشته باشد. از نورپردازی در سینما برای ایجاد یک فضای خاص، جلب‌توجه به سوژه‌، ایجاد انواع سایه‌ و کنتراست (تضاد میان رنگ‌ها) و... استفاده می‌کنند. در ادامه، به پرکاربردترین انواع نورپردازی در سینما می‌پردازیم.

پرکاربرد‌ترین انواع نورپردازی در سینما

نورپردازی اصلی در سینما: در نورپردازی سینما، این نور را معمولاً از بالای سر یا از کناره‌ها به سوژه‌ می‌تابانند. از نورپرداز اصلی، جهت روشن‌کردن صحنه و ایجاد یک‌پایه برای نورپردازی‌های دیگر استفاده ‌می‌کنند. به‌طورکلی می‌توان گفت که این نور، نور اصلی صحنه است.

نورپردازی فرعی در سینما: در سینما، از نورپردازی فرعی برای ایجاد سایه‌ها و کنتراست در صحنه استفاده می‌کنند. این نور را، معمولاً از زاویه‌های غیرمستقیم به سوژه‌ها می‌تابانند. از این عمل می‌توان برای ایجاد عمق و بُعد دادن به فضا، در سینما استفاده کرد.

نورپردازی تأکیدی در سینما: برای جلب‌کردن توجه بیننده به سمت سوژه‌های موردنظر در سینما از نورپردازی تأکیدی استفاده می‌کنند. این نور، معمولاً از زاویه‌های خاص و با شدت زیاد به سوژه‌ها تابیده می‌شود. از این نورپردازی سینما، می‌توان برای ایجاد حس هیجان یا تنش در صحنه استفاده کرد.

نورپردازی محیطی در سینما: در نورپردازی سینما از این نوع نور، برای ایجاد یک فضای خاص در سینما مثل ایجاد حس آرامش یا حتی ترس استفاده می‌شود. نورپردازی محیطی، عموماً از منابع نوری طبیعی مثل خورشید یا ماه می‌آید.

نورپردازی حرکتی: در نورپردازی سینما، نورهای در حال حرکت را برای ایجاد یک اثر هنری یا خاص در فیلم به کار می‌برند. با استفاده از این فرایند، می‌توان حس هیجان، اضطراب یا ترس را در فیلم نمایان کرد؛ همچنین برای ایجاد جلوه‌های ویژه نیز استفاده شود. برای مثال، از این مدل نورپردازی، می‌توان برای ایجاد جلوه‌های جادویی یا جلوه‌های موجودات فضایی استفاده کرد.

نورپردازی سه نقطه‌ای در سینما: یکی از متداول‌ترین انواع نورپردازی سینما، نورپردازی سه نقطه‌ای است. این فرایند، شامل سه منبع نور اصلیِ کلیدی، پرکننده و نور پس‌زمینه است. نورپردازی سه‌نقطه‌ای یک تکنیک منعطف است که از آن می‌توان برای ایجاد انواع مختلفی از جلوه‌ها و فضاها‌ی نوری استفاده کرد. برای مثال، از این نوع عمل، برای ایجاد یک فضای رمانتیک، ترسناک یا دراماتیک استفاده می‌شود. از مزیت‌های این فرایند می‌توان به ایجاد کنتراست و عمق، ایجاد نورپردازی طبیعی و نورپردازی کنترل شده اشاره کرد.

نورپردازی طبیعی در سینما: در این نوع نورپردازی در سینما، از منابع نوری طبیعی مانند نور ماه و خورشید استفاده می‌شود. از نورپردازی طبیعی، برای ایجاد یک فضای واقعی و باورپذیر در فیلم، می‌توان استفاده کرد. این فرایند به دلایلی مثل شرایط آب‌وهوایی و زمان روز که بر ظاهر نورپردازی اثرگذار است، می‌تواند پر از چالش باشد؛ بنابراین، فیلمسازان باید از ابزارهایی مانند گرین اسکرین (پرده سبز) یا پرده‌های آبی برای کنترل نورپردازی طبیعی استفاده کنند.

نورپردازی مصنوعی در سینما: بدیهی است که در این نوع نورپردازی در سینما از منابع نوری مصنوعی مثل نور‌های استودیویی، تنگستن، فلورسنت و حتی ال‌ای‌دی‌ها استفاده می‌شود. این عمل می‌تواند برای کنترل کامل روشنایی ظاهر فیلم استفاده شود. نورپردازی مصنوعی، انعطاف‌پذیری زیادی دارد و می‌تواند برای ایجاد انواع مختلفی از فضاهای سینمایی استفاده شود. فیلمسازان می‌توانند از نورپردازی مصنوعی برای ایجاد یک فضای خیالی، سورئال یا یک فضای کاملاً متفاوت از واقعیت استفاده کنند.

نورپردازی رنگی در سینما: در نورپردازی سینما، برای ایجاد فضاهای خاص در یک فیلم، مثل ایجاد حس هیجان، غم، ترس، تنش، تمرکز و... با  علم بر مبحث رنگ‌شناسی، روان‌شناسی رنگ‌ها و تأثیر رنگ بر احساسات مخاطب از نورپردازی رنگی استفاده می‌شود. همچنین این نوع نورپردازی، برای ایجاد جلوه‌های ویژه نیز کاربرد دارد. برای مثال، از نورپردازی رنگی می‌توان برای ایجاد جلوه‌های آتش‌سوزی، انفجار یا جلوه‌های فضایی استفاده کرد.

نورپردازی نقطه‌ای در سینما: یک تکنیک نورپردازی در سینما نورپردازی نقطه‌ای است که در آن از یک یا چند منبع نوری نقطه‌ای برای روشن‌کردن و برجسته‌کردن ویژگی‌های ظاهری سوژه استفاده می‌شود. این تکنیک می‌تواند یک نور قوی و متمرکز ایجاد کند؛ در این نوع نورپردازی باید به دو عامل شدت نور و زاویه آن توجه شود.

نورپردازی خطی در سینما:  نتیجه استفاده از این تکنیک نورپردازی در سینما، ایجاد نوری ملایم و یکنواخت است. نورپردازی خطی، برای ایجاد جلوه‌ای طبیعی در صحنه‌های روز و خارج از منزل، جلوه‌های پر زرق‌وبرق در صحنه‌های فانتزی کاربرد دارد؛ همچنین برای برجسته‌کردن سوژه در پس‌زمینه، مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این نوع طراحی نور از یک یا چند منبع نور خطی استفاده می‌کنند که دو عامل زاویه نور و جهت آن بسیار اهمیت دارد.

سخن آخر

 خوب است بدانیم که نورپردازی، یک هنر است. یک طراحی نور خوب می‌تواند تأثیر زیادی بر ظاهر، احساسات فیلم و همچنین انتقال آن‌ به مخاطب داشته باشد. ما در این مقاله سعی داشتیم، شما را با برخی از انواع پرکاربرد نورپردازی سینما آشنا کنیم. بااین‌حال می‌توانید برای آگاهی بیشتر از این هنر پرارزش در سینما به مجلة فرواک مراجعه کنید. 

نویسنده: بهگل شهیدی