تاریخچه گریم در تئاتر

---

زندگی بشر با تاریخ نمایش با هم ارتباط نزدیکی دارند؛ شکارچیان اولیه ماجرا‌های خود را به روش پانتومیم برای یکدیگر تعریف می‌کردند. استفاده‌کردن از صورتک‌ها برای پوشاندن چهره بازیگران که نقش خدایان و حیوانات و... را بازی می‌کردند امر رایجی بود. شور نمایش و تئاتر از یونان باستان آغاز شد. در ابتدا این تئاترها به اجرای آیین‌های مذهبی برای یکی از خدایان به نام دیونیسس (Dionysus) می‌پرداخت. این اجراهای آیینی، روی تپه‌ها، دشت‌ها وذنمایش درمی‌آمد. کمی‌ بعدتر دو نوع مختلف نمایش به نام‌های تراژدی و کمدی پدید آمدند.تاریخچه گریم در تئاتر بسیار با قدمت است و در چند جمله نمی‌توان این موضوع را خلاصه کرد. بااین‌حال در این مقاله سعی بر این است به قسمتی از بخش‌های جالب آن بپردازیم.

آغاز پیدایش گریم

پیدایش گریم را نمی‌توان با گریم در تئاتر یکی دانست چرا که آغاز پیدایش گریم را در دوران‌ ابتدایی بشر می‌توان پیدا کرد. در مراسم‌های آیینی آن دوران، چهره‌ها را با رنگ‌های معدنی، رسوب مختلف و عصاره گیاهان رنگ‌آمیزی می‌کردند. همچنین برخی اوقات اشکالی از پوست درختان می‌تراشیدند و بر چهره‌هایشان قرار می‌دادند. در این‌گونه مراسم‌ها، گریم کاملاً به روش‌های ابتدایی صورت می‌گرفته است.

بعد‌ها مصریان باستان نیز از گریم استفاده کردند؛ آن‌ها عمدتاً اطراف چشمان خود را سبز و با خطوط سیاه، رنگ‌آمیزی می‌نمودند. مردم آفریقا نیز، علاوه بر اینکه از رنگ‌های شاد و سرزنده برای چهره استفاده می‌کردند، سرخود را نیز با پر‌های رنگی تزیین می‌نمودند. آن‌ها در آئین‌های مذهبی خود صورتک‌های کوچک و بزرگی را برای تزیین چهره‌هایشان به کار می‌بردند.

گریم در تئاتر در دنیای امروز

در دنیای امروز، واژه گریم از زبان فرانسوی از سال میلادی به تئاتر و نمایش وارد شد. این واژه در اصل به معنای صورتک و شکلک است. گریم در ردیف هنر‌های نمایشی ظریف قرار می‌گیرد. این هنر به نقاشی شباهت دارد و می‌توان این‌طور متصور شد که بوم گریمور، چهره بازیگر است. لازم به ذکر است که گریم در تئاتر در مقابل گریم سینما غلیظ‌تر و اغراق‌آمیزتر است. در باره تفاوت این دو نوع از گریم در مقاله‌ تفاوت گریم در سینما و تئاتر مجله فرواک مفصل صحبت کرده‌ایم.

هدف گریم در تئاتر

از آغاز پیدایش نمایش در یونان، مصر، هند و ژاپن، هنر گریم همراه بازیگر بوده است. گریم در تئاتر، گاه با رنگ‌آمیزی مو، نقاشی چهره و گاه به حالت صورتک‌های کامل و نیمه با ارائه شخصیت‌های موردنظر به بازیگر، تماشاگر را به خصوصیات شخصیت نمایش واقف می‌نماید. گریمور باشخصیت بخشیدن به بازیگر، او را برای اجرای هرچه بهتر نمایش آماده می‌کند. هدف گریمور، درست نشان‌دادن خطوط، حجم‌ها و میمیک چهره بازیگر است. او با درنظرگرفتن همین هدف شخصیت جدیدی بر ظاهر بازیگر ایجاد می‌کند.

این نکته بسیار مهم است که گریم در تئاتر و سینما باید به‌اندازه‌ای باشد تا به میمیک و چهره بازیگر لطمه نزند؛ چراکه اگر مواد گریم بیش از اندازه بر چهره بازیگر استفاده شود، چهره او را از شخصیت درون داستان دور می‌نماید

خوب است به این نکته نیز اشاره کنیم کارهایی که در سالن‌های بزرگ اجرا می‌شوند، به وسواس کمتری نیاز دارند. در این نوع از تولیدات، تنها به کارگیری خطوط و حجم‌های اصلی چهره، ضروری به شمار می‌رود. در حالی که در سالن‌های کوچک، علوه بر خطوط و حجم های اصلی، خطوط ریز نیز باید توسط گریمور پدیدار شوند.

سخن آخر

همان‌طور که در این مقاله بیان‌ کردیم گریم در معنای لغتی ادا، شکلک و صورتک است. نقش گریم در اصل و ریشه، آراستن چهره بازیگر در تئاتر است. ما تلاش کردیم تا به مختصری از تاریخچه گریم در تئاتر در این مبحث بپردازیم. بااین‌وجود، اگر شما به این رشته جذاب و پر فراز و نشیب علاقه‌مندید و می‌خواهید مطالعه بیشتری در این زمینه داشته باشید، می‌توانید به دیگر مقالات این دسته‌بندی در مجله فرواک مراجعه فرمایید؛ چراکه در ادامه قصد داریم مطالب جامع‌تری درباره این شاخه از هنر در اختیارتان قرار دهیم. با ما همراه باشید.

نویسنده: نرگس قاسمی

---