ایران در زمینه طراحی لباس تئاتر مثل بسیاری دیگر از عرصههای هنری، دارای هنرمندان طراح لباس برجسته و موفقی است؛ این طراحان لباس در تاریخ تئاتر ایران، با طراحیهای خلاقانه و جذاب خود، نقش مهمی در زیبایی صحنه و جلب نظر مخاطب ایفا کردهاند. در این مقاله، قصد داریم تا به معرفی برخی از طراحان لباس موفق در تئاتر ایران بپردازیم.
بسیاری از طراحان لباس که در ادامه از آنها نام میبریم، در دورههای مختلف جشنواره فجر برندة جوایزی شدهاند. درواقع این جوایز کیفیت کار این هنرمندان را بهخوبی نشان میدهند.
1.آتوسا قلمفرسایی: او متولد ۱۲ مرداد ۱۳۴۹ در تهران است. آتوسا قلمفرسایی، یکی از بهترین طراحان لباس و صحنه فیلم و تئاتر در ایران به شمار میرود. او از سال ۱۳۷۹ تاکنون در این حوزه فعالیت میکند. قلمفرسایی در تئاترهای پرتقالهای کال (۱۳۹۵)، خدای کشتار (۱۳۹۵)، تئاتر بر پهنه دریا (۱۳۹۳)، پسران آفتاب (۱۳۹۲)، خانه سربی (۱۳۹۲)، سنگها در جیبهایش (۱۳۹۲)، باغبان مرگ (۱۳۹۲)، تنتن و راز قصر مونداس (۱۳۹۱)، گلن گری گلن راس (۱۳۹۰) و هملت (۱۳۹۱) طراحی لباس را بر عهده داشته است. همچنین او برای نمایش هملت در بخش مسابقه بینالمللی برنده جایزه بهترین طراحی لباس جشنواره فجر شد.
2.شیما میرحمیدی: شیما میرحمیدی از دیگر طراحان لباس برجسته ایران، متولد ۱۳۶۳ از تهران و فارغالتحصیل رشته طراحی صحنه از دانشگاه تنکابن است. او در تئاترهای شکوفههای گیلاس (۱۴۰۱)، پنجاهپنجاه (۱۳۹۸)، زیراکس (۱۳۹۸)، رؤیای یک نیمهشب تابستان (۱۳۹۸-۱۳۹۵)، شاهماهی (۱۳۹۸)، صددرصد (۱۳۹۶-۱۳۹۷-۱۳۹۸)، بیتابستان (۱۳۹۷)، بینوایان (۱۳۹۷)، لیما (۱۳۹۶)، الیور توئیست (۱۳۹۶)، رومئو و ژولیت (۱۳۹۶) و... بهعنوان طراح لباس به فعالیت پرداخته است. شیما میرحمیدی موفق به دریافت جایزه جشنواره تئاتر فجر در بخش بینالمللی شد.
3.ندا نصر: یکی دیگر از طراحان لباس موفق ایرانی در زمینه تئاتر و سینما، ندا نصر است. او در تئاترهای آنسوی آینه (۱۳۹۶-۱۴۰۱)، در انتظار گودو (۱۳۹۹-۱۴۰۰)، سرایدار (۱۳۹۹)، کوریولانوس (۱۳۹۹)، آقای شادی (۱۳۹۹)، آشپزخانه (۱۳۹۸)، هَله. هین. هان.]هلا[ (۱۳۹۸)، مرد بالشی (۱۳۹۸)، خانه برناردا آلبا (۱۳۹۷)، مرگ و پنگوئن (1397)، فهرست مردگان (۱۳۹۶)، مرثیهای برای یک دراکولا (۱۳۹۶)، متاستاز (۱۳۹۴)، اتاق ورونیکا (۱۳۹۴)، مردی برای تمام فصول (1393) و. . کار طراحی لباس را انجام داده است. همچنین او توانسته برای تئاتر فهرست مردگان، برنده جایزه بهترین طراح لباس جشنواره تئاتر فجر در بخش مسابقه بینالمللی شود.
4.سمانه احمدیمطلق: از دیگر طراحان لباس ایرانی که موفق به دریافت جایزه از جشنواره تئاتر فجر شد، میتوان به سمانه احمدیمقدم اشاره کرد. او در تئاترهای بسیاری از جمله نمایشهای سوم ماه می (1401)، بیگانه در خانه (1398)، کوکاکولا (1399)، طناب (1397)، ابولوموف (1397)، قرب آن گاه (1396)، این یک پیپ نیست (1396)، قور با قاف (1396)، یافتآباد (1395)، کرگدن (1394)، بیضایی (1394)، کبوتری ناگهان (1394) و... طراحی لباس را بر عهده داشت. سمانه احمدیمطلق موفق به دریافت جایزه بهترین طراح لباس برای تئاتر چیدا در جشنواره تئاتر فجر شد.
5.الهام شعبانی: او از بازیگران و طراحان لباس ایرانی و متولد ۱۲ بهمن ۱۳۶۰ است. شعبانی تحصیلاتش را در رشته طراحی لباس دانشگاه الزهرا به پایان رساند. وی فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۹۵ با طراحی لباس آغاز نمود. الهام شعبانی طراحی لباس در نمایشهای بوف نهچندان کور (۱۳۹۶)، شرق دور شرق نزدیک (۱۳۹۶)، نماینده ملت (۱۳۹۶)، کوپن (۱۳۹۴)، یادم تو را فراموش (۱۳۹۵)، خانه پاکیزه (۱۳۹۲) و راپورتهای شبانه دکتر مصدق (۱۳۹۵) و... را بر عهده داشته است.
ادنا زینلیان، یکی از شناختهشدهترین طراحان لباس ایرانی متولد اردیبهشت ۱۳۳۳ در تهران است. او جزء اولین هنرجویانی است که موفق به دریافت مدرک طراحی لباس در مقطع کارشناسی شده است. به همین علت به او مادر طراحی لباس در ایران میگویند. او در سال ۱۳۵۶ در تالار رودکی (اُپرا) کار خود را آغاز کرد.
او در سال ۱۳۶۴ موفق به دریافت مدرک کارشناسیارشد (مدرک درجه دو هنرمندی) شد و در ادامه در سال ۱۳۷۶ نیز مدرک دکتری (مدرک درجه یک هنرمندی) خود را از شورای ارزشیابی هنرمندان وزارت فرهنگ و ارشاد دریافت نمود. ادنا زینلیان در سال ۱۳۶۵ به دانشگاه تربیتمدرس برای تدریس دروس طراحی صحنه و کارگردانی نمایش دعوت شد. او سالها فعالیت خود را در زمینههای اپرا، باله، لباسهای فولکلوریک، تئاتر، طراحی لباس مد و...ادامه داد. وی در نهایت در سال ۱۳۸۶ بازنشسته گشت.
او در آثاری مانند نمایش مونتسرا (۱۳۵۸) و فیزیکدانها (۱۳۵۹) در تالار وحدت، جانشین (۱۳۵۹)، بوعلی سینا (۱۳۵۹) در مجموعه آزادی، بکت (۱۳۶۰)، الموت (۱۳۶۰) در سالن اصلی تئاتر شهر و محمود استاد محمد (۱۳۶۱) سالن چارسو تئاتر شهر و... به طراحی لباس پرداخته است.
سخن آخر
طراحی لباس، یکی از مهمترین عناصر تئاتر به شمار میرود که باعث جذاب و زیباتر شدن اثر میشود؛ این رشته همچنین به گیرایی نمایش کمک بسزایی میکند.
طراحان لباس، همواره با آثار خلاقانه خود بر تئاتر ایران بسیار تأثیرگذار بودهاند. در این مقاله با تعدادی از طراحان موفق ایران که جوایزی را هم دریافت کردند و همچنین مادر طراحی لباس ایران آشنا شدیم. علاوه بر طراحان لباس ایرانی که قبلتر نام بردیم، میتوان به مونا بارانی، پریدخت عابدین نژاد، شهرزاد مظاهری، امیر دلفانی، ساسان مفتاحی و... اشاره کرد.
همچنینشما علاقهمندان به هنر طراحی لباس، میتوانید برای آگاهی و مطالعه بیشتر در این زمینه، به مقالات تخصصی مجله فرواک مراجعه فرمایید.
نویسنده: بهگل شهیدی
نظرات کاربران